AKSA ENERJİ ÜRETİM A.Ş. AKSEN I Analist Toplantı Notu
1 Ekim 2024, Salı
Analist toplantısının büyük bir kısmını kapsayan AKSA Enerji’nin 2030 Yol Haritası sunumu, sektörel ve küresel trendlere uyum sağlamaya çalışırken aynı anda sürdürülebilir büyümeyi ve kurumsallaşmayı hedefleyen bir şirketin iz düşümü olarak düşünülebilir. Dünya enerji sektörünün 2030 yılına kadar %6,5 - %7 oranında büyüme beklentisiyle eşanlı olarak Aksa Enerji’nin sunmuş olduğu 2030 stratejileri, şirketin sürdürülebilirlik kavramı altında daha global daha kurumsal ve daha büyük olma hedeflerinin bir çıktısı olarak görülebilir. Nitekim küresel enerji sektörünün günümüzde belirleyicisi olan “sürdürülebilirlik” ve “yeşil enerji” kavramlarının önemini kavrayan şirket, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin 7 tanesine aynı anda katkıda bulunarak 2030 stratejisine dair bir süreç içerisinde bulunmaktadır.
2030 Stratejisi: Globalleşme, Kurumsallaşma, Sürdürülebilir Yüksek Büyüme
Enerji sektörünün yakın zamandaki en temel trendini oluşturan iklim değişikliği ve enerjide dönüşüm temaları AKSA Enerji için de dönüşümün yapı taşlarını oluşturmaktadır. Şirket dönüşüm sıralamasında en tepeye koymuş olduğu “Sürdürülebilir Yüksek Büyüme” stratejisini 3 başlık altında açıklamaktadır.
Bunlar;
1) Çekirdeği Güçlendirmek: Mevcut pazarları korumak ve mevcut ürünlerinin payını artırmak
2) Çekirdeği Büyütmek: Yeni pazarlar ve yenilenebilir enerjinin hacmini artırmak
3) Yeni Teknoloji ve İş Modellerini Kapsamak: Yeni teknolojiler ve iş modellerini portföye eklemek
Global bir enerji şirketi olmayı hedefleyen AKSA Enerji, bu hususta global ölçekte organizasyon yapısını revize etmiş ve kurumsal politikalarını da güncelleyerek “operasyonel mükemmelliği” esas alan yönetim modeline geçeceğini bildirmiştir.
2030 Aksa Enerji’nin 2030 Stratejisi Doğrultusunda şekillendirdiği hedeflerine bakıldığında;
•Aksa Enerji temel olarak dünyanın önde gelen büyük ve karlı bir IPP (Bağımsız özel elektrik şirketi) haline gelebilmeyi ve yeni pazar, yeni ürün ve teknolojiler ile dünya IPP listesinde tepelere yükselmeyi hedeflemektedir.
•Kurulu gücünü 3 katına çıkarmayı hedefleyen şirket, yeni ülkelere ve kıtalara açılmayı planlamaktadır. 2024 – 2030 dönemi boyunca 4.9 milyar$ tutarında yatırım harcaması ile mevcut kurulu gücünü (2,553) 5,297 MW artırarak 7,850 MW dolaylarına getirmeyi amaçlamaktadır. 2030 yılı itibariyle 7,850 MW kurulu gücün dağılımının ise %38 Türkiye, %25 Orta Asya, %25 Afrika, %5 Orta Amerika, %3 Kuzey Amerika, %3 Avrupa şeklinde olması beklenmektedir. Güncel dağılımda Türkiye %53’lük oran ile birinci sırada yer alırken Orta Asya %29, Afrika ise %18 oranında pay almaktadır.
•Kaynak bazlı çeşitlendirilmiş portföy yaratmak amacıyla doğalgaz çevrim santrallerinin yanı sıra yatırımlarının %40’ını yenilenebilir enerji alanında yapmayı planlayan AKSEN, yatırımlarının ağırlıklı olarak Türkiye’ye yapılacağını açıklamıştır. Şirket, kümülatif olarak 2030 yılında yenilenebilir enerjinin total kurulu güce oranının %28 - 30 olması hedeflemektedir.
•2030 Stratejisinin önemli bir ayağını oluşturan FAVÖK konusunda ise garantili sözleşmelerin etkisi ile 2030’a gelindiğinde FAVÖK’te dolar bazlı 4 kat büyüme ve 1,1 milyar dolar FAVÖK hedeflenmektedir. 2023 yılında %27 olan FAVÖK marjında ise 2030 yılına kadar 2 katlık bir artış ile %52 seviyelerinde olması bekleniyor. FAVÖK konusunda yaşanan artışın kademeli şekilde yaşanacağı, 1.5 senelik dönemlerde artışların gözlemleneceği belirtildi. Güncel olarak FAVÖK kırılımına bakıldığında ise FAVÖK’ün %82’sini Yurt Dışı %18’inin ise Yurt İçi kaynaklı olduğu bildirildi. Şirketin yeni yatırımlarının %40’ını oluşturan yenilenebilir enerji alanında FAVÖK marjının %80’lere ulaştığı, Doğalgaz çevrim santrallerinde ise bu marjın %50 - %55 dolaylarında olduğu bildirildi.
YATIRIMLAR
Son dönemde yapay zekâ, veri merkezleri ve elektrikli araçlar gibi teknolojilerin hızla yaygınlaşması, elektrik enerjisine olan talebi önemli ölçüde artırmıştır. Bu artan talep, enerji sektöründe ilave kapasite gereksinimi doğurmuş ve arz tarafında çeşitli çözüm arayışlarına neden olmuştur. Gelecek 3 yılda global elektrik talebinin ortalama %3,4 oranında artacağı öngörülmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları, bu talebi karşılamak için önemli bir seçenek olarak öne çıksa da, yatırım süreçleri çeşitli zorluklarla karşılaşmaktadır. Yüksek iletim yatırımları, yenilenebilir enerji üretiminin kararsız profili ve düşük kapasite faktörü gibi etkenler, bu yatırımların beklenen hızda ilerlemesini engellemektedir. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynakları için gereken kurulu gücün fosil yakıtlı santrallere göre 3 ile 5 kat daha fazla olması yenilenebilir enerji yatırımlarını daha maliyetli ve zaman alıcı hale getirmektedir. Dolayısıyla, tüketimdeki bu hızlı artışı yalnızca yenilenebilir enerji ile karşılamak şu aşamada mümkün görünmemektedir.
Aksa Enerji'nin stratejik yatırımları incelendiğinde, artan enerji talebine sahip gelişmekte olan ülkelere yönelik, gelecekte stratejik bir yakıt olarak kullanılabilecek doğalgaza dayalı yatırımlar yaptığı görülmektedir. Bu yatırımlar, global pazarda uzun vadeli ve yabancı para cinsinden sözleşmelerle güvence altına alınmış garantili gelir akışını sağlamaktadır. Yoğun yatırım dönemi içerisinde bulunan ve yatırımlarının büyük çoğunluğunu yurt dışına yapmayı hedefleyen AKSA Enerji Türkiye başta olmak üzere 7 farklı ülkede faaliyetlerini sürdürmektedir.
Özbekistan: Aksa Enerji, Taşkent ve Buhara’da kurmuş olduğu ve toplamda 740 MW kurulu güce sahip üç Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralinin yanı sıra Talimercan’da 430 MW kurulu güce sahip Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali’nin ilk üniteleri Eylül 2024'te devreye alınmış ve ticari işletme faaliyetine başlanmıştır. 2025 Ocak’ta tam kapasiteyle (430 MW) ticari üretime geçmesi planlanan proje 25 yıllık USD bazlı garantili kapasite bedeli sözleşmesine sahiptir.
Kazakistan: 2023 yılı itibariyle yatırım sürecine başlanan ve 240 MW kurulu güce sahip Kyzylorda Doğalgaz Kombine Isı ve Enerji Santrali, 2026 Q1 itibariyle devreye alınması planlanmaktadır. Proje, 15 yıllık yerel para birimi (KZT) bazlı garantili kapasite ödemesi sözleşmesine sahiptir. Projenin finansmanının yerel para birimi ile sağlanmıştır.
Gana: İnşaat süreci 2024 yılında başlayan Gana’daki Kumasi Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali projesinde, 1. Faz (179 MW) 2025 yılının Ağustos ayında, 2. Faz (171 MW) ise 2026 yılının üçüncü çeyreğinde devreye alınacaktır. 350 MW kurulu güce sahip projede, 20 yıllık USD bazlı garantili satış sözleşmesi bulunmaktadır.
Senegal: 255 MW kurulu güce sahip olan ve 2026 yılının üçüncü çeyreğinde devreye alınması planlanan Saint-Louis Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali projesi Senegal devletinin elektrik kurumu olan Senelec’in %15 ortaklığını içermektedir. 2026 Q3’te devreye alınması beklenen projenin EUR endeksli 25 yıllık alım garantisi sözleşmesi bulunmaktadır.
Yeni yatırımlarla birlikte, kısa vadede borçluluk oranının artması beklenirken, tamamlanan yatırımların sağlayacağı katkılar sayesinde 2030 yılına gelindiğinde Net Borç / FAVÖK oranının 2,17 seviyelerine kadar gerilemesi hedeflenmektedir. 2024-2030 dönemi için öngörülen yol haritasına göre, Net Borç / FAVÖK oranının 2025 yılında 4,50 seviyesine çıkarak zirve yapması, ardından ise düşüş trendine girmesi beklenmektedir. Bu iyileşmenin temel nedeni, yeni yatırımların hızla devreye alınarak FAVÖK üretmeye başlamasıdır, bu da borçluluk oranının kademeli olarak azalmasını sağlayacaktır.
Yurt içi tarafta ise;
2023 yılında depolamalı yenilenebilir enerji santrallerine dair alınan 830 MW ön lisans ile birlikte totalde 891 MW lisans bulunuyor.
Şirket 900MW’lık RES ve GES santrallerini kademeli olarak 2026-2028 yılları arasında kademeli olarak devreye almayı planlamaktadır.
2030 yılı itibariyle Türkiye’deki portföyün YEKDEM santrallerinde ortalama 7 cent dolaylarında satış fiyatı öngörülüyor. 2030 Yılında beklenen FAVÖK kırılımında YEKDEM’in payı %22 olarak hesaplanmış ve FAVÖK’ün %85’inin garantili hale getirilmesi planlanmıştır.
Yurt içi piyasaya dair kapasite mekanizması değişiklikleri şirket adına iç pazarda önemli bir yer tutmaktadır. Temmuz ayı itibariyle kapasite mekanizması bütçesinin artması, bundan yararlanan Bolu ve Antalya santrallerinin gelirlerini olumlu etkilemiştir. Yılın ilk yarısında kapasite mekanizmasına 2,5 milyar TL ödeme yapılırken kapasite artışı ile paralel olarak bu meblağ yılın ikinci yarısı için 10 milyar TL’nin üzerine çıktığı bildirildi. Şirket tarafından belirtildiği üzere, mevzuat değişikliğinin geleceğe dönük karlılıkları da olumlu etkilemesi beklenmektedir.
Şirket yatırımların finansmanı konusunda yurt dışı yatırımlarını yurt dışı finansman kuruluşlarıyla sağlamayı planlıyor. Çeşitli borçlanma araçları ve kredilerin bu konuda kullanılması bekleniyor ( DFI, banka kredileri, sendikasyon, bono vb.). Şu an açıklanan tüm projelerin finansman süreçleri tamamlanmış olup, herhangi bir finansman açığı bulunmamaktadır. Gelecekteki projeler için ise bankalarla görüşmeler yapılmış ve finansman planları oluşturulmuştur. Şirket’in belirttiğine göre Türkiye piyasasının destek vermesi durumunda 5 yılda bir AKSA Enerji daha gelmesi çok mümkün gözüküyor.
2030 Stratejisi: Globalleşme, Kurumsallaşma, Sürdürülebilir Yüksek Büyüme
Enerji sektörünün yakın zamandaki en temel trendini oluşturan iklim değişikliği ve enerjide dönüşüm temaları AKSA Enerji için de dönüşümün yapı taşlarını oluşturmaktadır. Şirket dönüşüm sıralamasında en tepeye koymuş olduğu “Sürdürülebilir Yüksek Büyüme” stratejisini 3 başlık altında açıklamaktadır.
Bunlar;
1) Çekirdeği Güçlendirmek: Mevcut pazarları korumak ve mevcut ürünlerinin payını artırmak
2) Çekirdeği Büyütmek: Yeni pazarlar ve yenilenebilir enerjinin hacmini artırmak
3) Yeni Teknoloji ve İş Modellerini Kapsamak: Yeni teknolojiler ve iş modellerini portföye eklemek
Global bir enerji şirketi olmayı hedefleyen AKSA Enerji, bu hususta global ölçekte organizasyon yapısını revize etmiş ve kurumsal politikalarını da güncelleyerek “operasyonel mükemmelliği” esas alan yönetim modeline geçeceğini bildirmiştir.
2030 Aksa Enerji’nin 2030 Stratejisi Doğrultusunda şekillendirdiği hedeflerine bakıldığında;
•Aksa Enerji temel olarak dünyanın önde gelen büyük ve karlı bir IPP (Bağımsız özel elektrik şirketi) haline gelebilmeyi ve yeni pazar, yeni ürün ve teknolojiler ile dünya IPP listesinde tepelere yükselmeyi hedeflemektedir.
•Kurulu gücünü 3 katına çıkarmayı hedefleyen şirket, yeni ülkelere ve kıtalara açılmayı planlamaktadır. 2024 – 2030 dönemi boyunca 4.9 milyar$ tutarında yatırım harcaması ile mevcut kurulu gücünü (2,553) 5,297 MW artırarak 7,850 MW dolaylarına getirmeyi amaçlamaktadır. 2030 yılı itibariyle 7,850 MW kurulu gücün dağılımının ise %38 Türkiye, %25 Orta Asya, %25 Afrika, %5 Orta Amerika, %3 Kuzey Amerika, %3 Avrupa şeklinde olması beklenmektedir. Güncel dağılımda Türkiye %53’lük oran ile birinci sırada yer alırken Orta Asya %29, Afrika ise %18 oranında pay almaktadır.
•Kaynak bazlı çeşitlendirilmiş portföy yaratmak amacıyla doğalgaz çevrim santrallerinin yanı sıra yatırımlarının %40’ını yenilenebilir enerji alanında yapmayı planlayan AKSEN, yatırımlarının ağırlıklı olarak Türkiye’ye yapılacağını açıklamıştır. Şirket, kümülatif olarak 2030 yılında yenilenebilir enerjinin total kurulu güce oranının %28 - 30 olması hedeflemektedir.
•2030 Stratejisinin önemli bir ayağını oluşturan FAVÖK konusunda ise garantili sözleşmelerin etkisi ile 2030’a gelindiğinde FAVÖK’te dolar bazlı 4 kat büyüme ve 1,1 milyar dolar FAVÖK hedeflenmektedir. 2023 yılında %27 olan FAVÖK marjında ise 2030 yılına kadar 2 katlık bir artış ile %52 seviyelerinde olması bekleniyor. FAVÖK konusunda yaşanan artışın kademeli şekilde yaşanacağı, 1.5 senelik dönemlerde artışların gözlemleneceği belirtildi. Güncel olarak FAVÖK kırılımına bakıldığında ise FAVÖK’ün %82’sini Yurt Dışı %18’inin ise Yurt İçi kaynaklı olduğu bildirildi. Şirketin yeni yatırımlarının %40’ını oluşturan yenilenebilir enerji alanında FAVÖK marjının %80’lere ulaştığı, Doğalgaz çevrim santrallerinde ise bu marjın %50 - %55 dolaylarında olduğu bildirildi.
YATIRIMLAR
Son dönemde yapay zekâ, veri merkezleri ve elektrikli araçlar gibi teknolojilerin hızla yaygınlaşması, elektrik enerjisine olan talebi önemli ölçüde artırmıştır. Bu artan talep, enerji sektöründe ilave kapasite gereksinimi doğurmuş ve arz tarafında çeşitli çözüm arayışlarına neden olmuştur. Gelecek 3 yılda global elektrik talebinin ortalama %3,4 oranında artacağı öngörülmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları, bu talebi karşılamak için önemli bir seçenek olarak öne çıksa da, yatırım süreçleri çeşitli zorluklarla karşılaşmaktadır. Yüksek iletim yatırımları, yenilenebilir enerji üretiminin kararsız profili ve düşük kapasite faktörü gibi etkenler, bu yatırımların beklenen hızda ilerlemesini engellemektedir. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynakları için gereken kurulu gücün fosil yakıtlı santrallere göre 3 ile 5 kat daha fazla olması yenilenebilir enerji yatırımlarını daha maliyetli ve zaman alıcı hale getirmektedir. Dolayısıyla, tüketimdeki bu hızlı artışı yalnızca yenilenebilir enerji ile karşılamak şu aşamada mümkün görünmemektedir.
Aksa Enerji'nin stratejik yatırımları incelendiğinde, artan enerji talebine sahip gelişmekte olan ülkelere yönelik, gelecekte stratejik bir yakıt olarak kullanılabilecek doğalgaza dayalı yatırımlar yaptığı görülmektedir. Bu yatırımlar, global pazarda uzun vadeli ve yabancı para cinsinden sözleşmelerle güvence altına alınmış garantili gelir akışını sağlamaktadır. Yoğun yatırım dönemi içerisinde bulunan ve yatırımlarının büyük çoğunluğunu yurt dışına yapmayı hedefleyen AKSA Enerji Türkiye başta olmak üzere 7 farklı ülkede faaliyetlerini sürdürmektedir.
Özbekistan: Aksa Enerji, Taşkent ve Buhara’da kurmuş olduğu ve toplamda 740 MW kurulu güce sahip üç Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralinin yanı sıra Talimercan’da 430 MW kurulu güce sahip Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali’nin ilk üniteleri Eylül 2024'te devreye alınmış ve ticari işletme faaliyetine başlanmıştır. 2025 Ocak’ta tam kapasiteyle (430 MW) ticari üretime geçmesi planlanan proje 25 yıllık USD bazlı garantili kapasite bedeli sözleşmesine sahiptir.
Kazakistan: 2023 yılı itibariyle yatırım sürecine başlanan ve 240 MW kurulu güce sahip Kyzylorda Doğalgaz Kombine Isı ve Enerji Santrali, 2026 Q1 itibariyle devreye alınması planlanmaktadır. Proje, 15 yıllık yerel para birimi (KZT) bazlı garantili kapasite ödemesi sözleşmesine sahiptir. Projenin finansmanının yerel para birimi ile sağlanmıştır.
Gana: İnşaat süreci 2024 yılında başlayan Gana’daki Kumasi Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali projesinde, 1. Faz (179 MW) 2025 yılının Ağustos ayında, 2. Faz (171 MW) ise 2026 yılının üçüncü çeyreğinde devreye alınacaktır. 350 MW kurulu güce sahip projede, 20 yıllık USD bazlı garantili satış sözleşmesi bulunmaktadır.
Senegal: 255 MW kurulu güce sahip olan ve 2026 yılının üçüncü çeyreğinde devreye alınması planlanan Saint-Louis Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali projesi Senegal devletinin elektrik kurumu olan Senelec’in %15 ortaklığını içermektedir. 2026 Q3’te devreye alınması beklenen projenin EUR endeksli 25 yıllık alım garantisi sözleşmesi bulunmaktadır.
Yeni yatırımlarla birlikte, kısa vadede borçluluk oranının artması beklenirken, tamamlanan yatırımların sağlayacağı katkılar sayesinde 2030 yılına gelindiğinde Net Borç / FAVÖK oranının 2,17 seviyelerine kadar gerilemesi hedeflenmektedir. 2024-2030 dönemi için öngörülen yol haritasına göre, Net Borç / FAVÖK oranının 2025 yılında 4,50 seviyesine çıkarak zirve yapması, ardından ise düşüş trendine girmesi beklenmektedir. Bu iyileşmenin temel nedeni, yeni yatırımların hızla devreye alınarak FAVÖK üretmeye başlamasıdır, bu da borçluluk oranının kademeli olarak azalmasını sağlayacaktır.
Yurt içi tarafta ise;
2023 yılında depolamalı yenilenebilir enerji santrallerine dair alınan 830 MW ön lisans ile birlikte totalde 891 MW lisans bulunuyor.
Şirket 900MW’lık RES ve GES santrallerini kademeli olarak 2026-2028 yılları arasında kademeli olarak devreye almayı planlamaktadır.
2030 yılı itibariyle Türkiye’deki portföyün YEKDEM santrallerinde ortalama 7 cent dolaylarında satış fiyatı öngörülüyor. 2030 Yılında beklenen FAVÖK kırılımında YEKDEM’in payı %22 olarak hesaplanmış ve FAVÖK’ün %85’inin garantili hale getirilmesi planlanmıştır.
Yurt içi piyasaya dair kapasite mekanizması değişiklikleri şirket adına iç pazarda önemli bir yer tutmaktadır. Temmuz ayı itibariyle kapasite mekanizması bütçesinin artması, bundan yararlanan Bolu ve Antalya santrallerinin gelirlerini olumlu etkilemiştir. Yılın ilk yarısında kapasite mekanizmasına 2,5 milyar TL ödeme yapılırken kapasite artışı ile paralel olarak bu meblağ yılın ikinci yarısı için 10 milyar TL’nin üzerine çıktığı bildirildi. Şirket tarafından belirtildiği üzere, mevzuat değişikliğinin geleceğe dönük karlılıkları da olumlu etkilemesi beklenmektedir.
Şirket yatırımların finansmanı konusunda yurt dışı yatırımlarını yurt dışı finansman kuruluşlarıyla sağlamayı planlıyor. Çeşitli borçlanma araçları ve kredilerin bu konuda kullanılması bekleniyor ( DFI, banka kredileri, sendikasyon, bono vb.). Şu an açıklanan tüm projelerin finansman süreçleri tamamlanmış olup, herhangi bir finansman açığı bulunmamaktadır. Gelecekteki projeler için ise bankalarla görüşmeler yapılmış ve finansman planları oluşturulmuştur. Şirket’in belirttiğine göre Türkiye piyasasının destek vermesi durumunda 5 yılda bir AKSA Enerji daha gelmesi çok mümkün gözüküyor.
