TCMB Sıkılaşmaya Devam Ediyor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) planlı takvime göre gerçekleştirdiği Ekim ayı toplantısı ardından yayımlanan basın duyurusuna göre, Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 30’dan yüzde 35 düzeyine yükseltilmesine karar verdi. Piyasa beklentisi, bankanın 500 baz puan faiz artırımına gidebileceği yönünde şekillenmekteydi. Banka, piyasa beklentilerine paralel bir faiz artırımına gitti. Yayımlanan basın duyurusunda öne çıkan bazı başlıklar:

- Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin devamına karar vermiştir. 
- Enflasyon yılın üçüncü çeyreğinde tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Son dönemde etkili olan ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar ile vergi düzenlemelerinin enflasyona geçişi önemli ölçüde tamamlanmıştır. İç talepteki kuvvetli seyir, hizmet fiyatlarındaki katılık ve enflasyon beklentilerindeki bozulma ise enflasyonda yukarı yönlü risklere neden olmaya devam etmektedir. Bu çerçevede, enflasyonun yılsonunda Enflasyon Raporu’ndaki (Rapor) tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredeceği öngörülürken, aylık enflasyonun ana eğiliminde gerileme olabileceği değerlendirilmiştir.
- Kurul, jeopolitik gelişmeler, enflasyon görünümünde petrol fiyatları kaynaklı risk oluşturmaktadır. Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonu 2024 yılında Rapor’daki patika ile uyumlu şekilde tesis etmekte kararlıdır.
- Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.
- Kurul, mevcut mikro- ve makro ihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirmektedir. Sadeleşme süreci, etki analizleri dikkate alınarak kademeli olarak yapılmaktadır. Bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik ilave adımlarla parasal aktarım mekanizması güçlendirilmeye devam edilecektir. Kurul, faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almayı sürdürecektir.

 

Grafik-1: TCMB Politika Faiz Oranı (%)

Kaynak: Bloomberg veri terminali
 

Grafik-2: TCMB Enflasyon Tahminleri  (2023 yılı 3.Enflasyon Raporu)(*)

Grafik-3: TCMB Varsayımlardaki Güncellemeler  (2023 yılı 3.Enflasyon Raporu)(*)

Kaynak: TCMB Yılın 3.Enflasyon Raporu
 

 

Değerlendirmede;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayı toplantısında piyasa beklentilerine paralel 500 baz puan faiz artımına giderek, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 35,’e yükseltti. Yayımlanan basın duyurusu ardından, ilk etapta Kur ve CDS risk priminde sınırlı bir hareketlilik gözlemlenirken, Borsa İstanbul’da kısa vadede hareketliliğin arttığı izlendi. Böylece, banka son dört toplantısında toplamda 2150 baz puan faiz artırımına gitti. 

Özellikle, son dönemde jeopolitik risklerde yaşanan artışlar nedeniyle toplantı öncesinde bankanın faiz patikasına yönelik yaklaşımı belirsizliğini korumaya devam ediyordu. Banka’nın, Ekim ayı toplantısında, son dönemde, fiyatlama davranışlarında yaşanan bozulma ve manşet enflasyonda yukarı yönlü riskler nedeniyle sıkılaşma sürecine devam ettiği görülüyor. Toplantı ardından yayımlanan metinde, “enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.” ifadesi vurgulanmıştır.

Son dönemde, Orta Doğu’da yaşanan gelişmeler jeopolitik risklerde artışlara neden olurken, yaşanan belirsizliklerin enerji fiyatlamaları üzerinde kısa vadede oynaklığı artırabileceğine yönelik endişeler masada olmaya devam ediyor. Enflasyon sepeti içerisinde yer alan enerji ve türevlerinde, fiyatlama davranışlarında oynaklığın artması, enflasyon açısından kısa ve orta vadede yukarı yönlü risklere neden olabileceği tahmin ediliyor. Bu bağlamda, kısa ve orta vadede enflasyon ana eğilimlerinde yukarı yönlü risklerin devam etmesi nedeniyle bankanın özellikle, ekonomik dengeleri gözeterek iç talebi kısıtlamak adına attığı kademeli sıkılaşma adımlarını orta ve uzun vadede olumlu olabileceğini öngörüyoruz. 

TCMB’nin planlı takvime göre bir sonraki toplantısını 23 Kasım tarihinde gerçekleştirmesi bekleniliyor. Ayrıca, bankanın planlı takvime göre 02 Kasım 2023 tarihinde gerçekleştireceği yılın dördüncü Enflasyon Raporu toplantısı yakından takip edilecek. Bankanın, yayımladığı 3.enflasyon raporuna kıyasla, yılın son enflasyon raporunda manşet ve gıda enflasyonlarında yukarı yönlü revizyonların gelebileceği tahmin ediliyor. 

TCMB’nin yayımladığı yılın 3.Enflasyon Raporu’na göre, banka enflasyon beklentisini 2023 yılsonu için yüzde 58 ve 2024 yılsonu için yüzde 33 olarak yukarı yönlü revize etmişti. Banka, gıda enflasyonu için tahmini 2023 yılsonu için yüzde 61,5 ve 2024 yılsonu için yüzde 35,0 olarak belirlemişti. 

TÜİK tarafından yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisi Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 4,75 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61,53 düzeyinde artış göstermişti. Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE’de (Çekirdek TÜFE) ilgili dönemde bir önceki aya göre yüzde 5,28 ve bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 68,93 artış kaydedilmişti. 

TCMB tarafından yayımlanan Piyasa Katılımcıları Anketi-Ekim 2023 raporuna göre, Katılımcıların cari yılsonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 67,22 iken, bu anket döneminde yüzde 68,01 olmuştu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 44,94 iken, bu anket döneminde yüzde 45,28 olarak gerçekleşmişti.