13 Mayıs 2023
Temettü, bir firmanın ortaklarına senelik bilanço durumuna göre net kâr oranında pay vermesi durumu olarak ifade edilmektedir. Bu süreçte kâr payının dağıtılmasına anonim şirketlerde genel kurul karar verir. Ayrıca ana sözleşmeye eklenen bir madde ile bazı pay türlerine temettü ile ilgili olarak özel imtiyazlar tanınması mümkündür. Bu şartlarda, kâr dağıtımı sürecinde bu özel imtiyazlar dikkate alınır ve oranlar da buna göre belirlenir. Bu noktada ise temettü nedir ve temettü hisseleri alımı konuları merak edilmektedir.
Temettü oranları, firmaların sene sonu bilançolarına bağlı olarak belirlenir. Bu nedenden dolayı yatırımcıların dikkatle takip ettiği veriler arasında yer alır. Bununla birlikte bir şirketin yıllık net dönem kârı, o şirketin yatırımcılarına ödeyeceği kâr payının belirlenmesine imkân sunar. Ayrıca firmanın yıllık net dönem kârından vergiler ve diğer giderlerin çıkarılmasının ardından elde kalan bölümün %20’sinden az olmamak şartı ile yatırımcılara dağıtılmasına temettü dağıtımı adı verilir. Genel olarak temettü dağıtım kararı ise yönetim kurulunun teklifi üzerine şirket genel kurulunda alınır.
Temettü almak ya da hak kazanmak için yatırımcıların hisse senedi sahibi olması gerekir. Bu ortaklık ile firmanın temettü ödeme gününde bu hakkın elde edilmesi mümkün olur. Firmanın temettü dağıtımından bir gün önce alınsa bile hisse senedi; bireylerin temettü hakkından yararlanmasını mümkün kılan bir yatırımdır.
Temettünün dağıtılacağı tarih, genel kurul onayının ardından hissedarlara bildirilir. Bu dağıtımın yapılacağı günün sabahına kadar firmanın hissesine sahip olan yatırımcılar temettü dağıtımında yer alma hakkı kazanır. Temettü bedeli nakit şekilde, temettü dağıtacak olan firmaların hissedarlarının yatırım hesaplarına otomatik olarak aktarılmaktadır. Bedelsiz hisse olarak dağıtılacak temettü, yatırım hesabına doğrudan aktarılır.
Temettü oranı, dağıtılan kâr payının ilgili dönemde elde edilen toplam gelire ne kadar oranda denk geldiğini gösterir. Genel olarak “Temettü = Dağıtılan kâr payı / İlgili döneme ait net kâr” şeklinde bir formülle hesaplanır. Bu hesaplama ile temettü oranına ilişkin bir sonuç elde edilir.
Kişilere ne kadar temettü yatırılacağı şu şekilde hesaplanmaktadır:
X firması 2023 yılında 300.000 TL oranında dağıtılabilir kâr elde etmiştir. Şirkette %10 ortaklığı olan biri dağıtılabilir kârın da %10’unu 30.000 lirasını alabilmektedir. Ortaklık oranı, şirket içindeki paydır. Bu örnek hesaplama “pay başına temettü” olarak uygulanmaktadır.
Genel temettü oranı ise şu şekilde hesaplanabilir:
Genel hesaplama için firmanın sermayesini bilmek gerekir. Kısacası firma 12.000.000’luk sermayeye sahipse şirketin temettü oranı: 300.000/12.0000.000*100 = %2,5 olur.
Temettü genellikle hisse sahiplerine nakit ödeme yöntemi ile ödenir. Ayrıca 3-6 aylık süreç içerisinde ödenen temettü, düzenli temettü olarak ifade edilebilir. Ayrıca firmalar kendi belirledikleri herhangi bir zamanda da özel temettü dağıtmayı tercih edebilir. Bunun yanı sıra tüm firmalar, temettü dağıtmak zorunda değildir. Kısacası temettü almak için yatırımcıların temettü veren firmalara yönelmesi gerekir.
