Faiz Artarsa Dolar Ne Olur?

15 Mayıs 2025, Perşembe

ALB Blog

En güçlü para birimlerinden olan dolar dünya ülkelerinde merkez bankalarının döviz rezervi tuttukları ilk öncelikli para birimidir. Yatırımcıların sürekli takip ettikleri bir döviz cinsi olması bu özelliğinden gelir. Bu nedenle doların değerini etkileyecek her türlü karar, gelişme veya jeopolitik bir olay yatırımcıların dikkatini çeker. Doların değerini etkileyen onlarca unsurdan biri de merkez bankası faiz kararlarıdır.

Peki merkez bankası faiz artırırsa dolar yükselir mi, düşer mi? Bu sorunun yanıtı için Amerikan Merkez Bankası (Fed) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) özelinde ayrı ayrı konuyu değerlendirmek gerekir.

Fed Faiz Artırırsa Dolar Yükselir Mi?

Fed faiz artırırsa dolar düşer mi? sorusundan önce tüm dünyada merkez bankalarının faizi neden yükselttiği ve sonuç olarak ne beklediğini iyice kavramak gerekir. Çünkü merkez bankasının aldığı karar neticesinde etkilenen sadece dolar değildir. Borsa, altın, pariteler ve birçok finansal enstrüman merkez bankalarının kararlarından bazen direkt bazen de dolaylı olarak etkilenir.

Merkez bankası, bankalara ihtiyaç doğrultusunda borç verdiği için Fed'in artırdığı faizler bankalar kanalıyla şirketlerin ve kişilerin hem daha yüksek faizle borçlanmasına hem de bankada parası olanların daha fazla faiz getirisi elde etmesine neden olur.

Faizlerin yüksek olduğu dönemlerde genel yönelim harcamak yerine parayı faizde tutmak olduğu için enflasyon düşüş trendine girer. Paranın değeri yükselir.

Bu nedenle Fed’in faizi artırması doların yükselmesine neden olur.
Merkez Bankası Faizi Artırırsa Altın Ne Olur?

Fed’in ne sıklıkla faiz toplantısı yaptığı ise ekonomik takvimle belirlenir. Amerikan Merkez Bankası uzun yıllardan beri yılda 8 kez toplanmaktadır. Toplantı sonunda Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) Fed’in faiz kararı dışındaki mesajlarını verir. Bu mesajlar doların yönünü belirlemede faizin artırılması ya da düşürülmesi kadar etkilidir. Fed mesajlarında gelecek toplantılarda alınacak kararların çerçevesini çizebilir. Şahin ve güvercin mesajlar verebilir.

Verilen şahin mesajlar faizlerin yıl içindeki toplantılarda artırılabileceğini ve parasal sıkılaşmayı işaret ederken güvercin mesajlar faizlerin düşmeye devam edeceğini anlatabilir. Her toplantı sonrası analistlerin yorumladığı bu mesajları anlamak veya haberleri takip etmek dolar yatırımcısının mutlaka geliştirmesi gereken bir alışkanlığı olmalıdır.

Merkez Bankası Faiz Artırırsa Dolar Düşer Mi?

Türkiye'de politika faizini Merkez Bankası belirler. Merkez Bankası düzenli aralıklarla yaptığı toplantılarda politika faizini düşürebilir, artırabilir veya sabit tutabilir.

Ülkemizde Merkez Bankası'nın aldığı kararlar dövizi en çok da doları etkiler fakat altı özellikle çizilmelidir ki dolar Türk Lirası kurunu etkileyen tek veri faiz kararı değildir. Dolar ithalat ihracat rakamlarından, merkez bankası müdahalelerinden, siyasi krizlerden, Fed kararlarından, risk priminden ve diğer döviz cinslerinde yaşanan artış ve azalışlardan etkilenir.

Merkez Bankası faizi, döviz kurunu dengeleme ve Türk Lirası'nın değerini artırma ve enflasyonu düşürme amacıyla artırır. Bu nedenle dolar eğer tek bir değişkene bağlı olsaydı alınan faiz kararlarıyla doların daha fazla yükselmemesi hatta düşmesi sağlanırdı. Bu nedenle çok fazla değişkenden etkilenen dolar kuru konusunda direkt mutlak bir sonuç beklemek doğru olmayacaktır.