Kayıtlı sermaye tavanı nedir sorusu şirketler tarafından Kamuyu Aydınlatma Platform’unda (KAP) yayınlanan çeşitli bildirimlerle gündeme gelen ve yatırımcıların aklına kazınan popüler bir soru olarak yer alır.
Kayıtlı sermaye tavanı, bir şirketin yönetim kurulu kararıyla hissedarlara danışmadan ve onay almadan hızlı ve etkili biçimde sermaye artırımı yapması için belirlenen üst sınırdır.
Şirketin yönetim kurulu belirlenen tavana kadar hızlı sermaye artırımı yapabilir ancak yine de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimine tabiidir, kurul onayı olmadan ve ihraç edilen hisseler tamamen satılmadan yeni sermaye artışı gerçekleşmez, böylece piyasalarda disiplin sağlanır.
Kayıtlı sermaye sistemi, Türk finansal piyasalarına özgü olarak geliştirilmiş ve 28 Temmuz 1981 tarihli Sermaye Piyasası Kanunu ile mevzuata dahil edilmiştir. Daha önce, şirket özelinde benzer uygulama örnekleri bulunsa da sistematik geçiş 1981 yılına dayanır. Anglo-sakson finans sisteminde, bu terim “Authorized Share Capital” ile yakından ilişkilendirilir. Kayıtlı sermaye sistemiyle oldukça benzer çalışan Authorized Share Capital, şirketin mevzuata uygun biçimde piyasaya ihraç edebileceği en yüksek lot sınırını belirler ve sermaye piyasaları organizasyonunu öngörülebilir hale getirmeyi amaçlar.
İki sistemin de amacı şirket yönetim kurullarına genel kurula ihtiyaç duymadan hızlı sermaye artış imkanı sunmasıdır, ancak Anglo-sakson hukukunda bu kural hem halka açık hem de kapalı şirketler için uygulanır.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Artırımı Nasıl Yapılır?
Kayıtlı sermaye sistemi, şirketlerin yönetim kadrosuna esneklik sağlayarak hızlı kararların alınmasını sağlasa da SPK tarafından sıkı bir denetime tabidir.
Kayıtlı sermaye tavanı artırımı, mevcut sınırın şirketin yönetim kurulu tarafından yetersiz kalacağı görüşüyle ilgili sözleşme maddelerinde değişiklik önerilerinin SPK ve Ticaret Bakanlığı izinlerinin ardından genel kurula sunularak gerçekleştirilir.
Süreci madde madde ayrıntılarıyla aşağıda bulabilirsiniz:
- Yönetim kurulu yeni bir kayıtlı sermaye tavan tutarı belirleyerek esas sözleşmede değişiklik yoluna gider ve değişiklik taslağı hazırlar.
- Esas sözleşme değişikliği taslağı ile SPK’ya başvuru yapılır, kurul incelemesinde uygun bulunursa onay verilir. SPK onayı alınmadan kayıtlı sermaye tavanı artırılamaz.
- SPK onayının ardından Ticaret Bakanlığı izni almak da gereklidir.
- SPK ve bakanlık izinleri alındıktan sonra genel kurulda şirketin pay sahiplerinin onayına sunulur. Genel kurulda kabul edilmesinin ardından esas sözleşme değişikliği resmi olarak yapılmış olur ve kayıtlı sermaye tavanı resmen artırılır.
- Genel kurul onayının ardından değişiklikler ve yeni tavan Ticaret Sicil Müdürlüğü’nde tescil ettirilerek Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde resmen yayınlanır ve yürürlüğe girer.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Artarsa Ne Olur?
Kayıtlı sermaye tavanı artışının hem şirket hem de yatırımcılar açısından etkileri bulunur ve piyasa tarafından olumlu veya olumsuz algılanabilir.
Şirket açısından etkileri arasında, tavan artarsa şirketin sermayesini genel kurul onayı olmaksızın artırmak için yeni bir limiti olmasının yönetim kuruluna finansal esneklik tanıması en önde gelenidir. 5 yıl boyunca geçerli olacak yeni kayıtlı sermaye tavanı, şirketin gelecekteki büyüme ve yatırım planları için bir finansal güç olarak değerlendirilebilir.
Yatırımcı açısından ise öne çıkan ilk olumsuz algı, pay sahiplerinin hisselerinde sulanma olması riskidir. Kayıtlı sermaye tavanı artışı, ileride piyasaya daha çok hisse sürülebileceği anlamına gelir ve mevcut hisse sahiplerinin toplam sermayedeki payındaki azalmaya sebep olabilir.
Öte yandan, bir sermaye tavanı artışı şirketin gelecekte daha fazla yatırım yaparak daha yüksek büyüme rakamları elde etme ihtimaline de işaret edebilir. Bu açıdan yatırımcılar, artışı olumlu yorumlayabilir.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Artırımı Ne İşe Yarar?
Kayıtlı sermaye tavanı artırımı, şirketlere geleceğe yönelik finansal hareket alanı sağlar. Örneğin A hissesi, mevcut sermaye tavanına yaklaşmışsa ve yeni yatırımlar planlıyorsa bu yola gidebilir. Tavan artışı yaşandıktan sonra A şirketinde yeni yatırımların yolunun açılması yalnızca yönetim kurulu kararından geçmeye başlar, bu durum şirkete büyüme yolunda esneklik ve hız kazandırabilir.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Artırımı Hisseyi Nasıl Etkiler?
Kayıtlı sermaye tavanı artırımının hisseye etkileri vadesine, yatırımcı psikolojisine göre değişir. Bunların yanı sıra, teorik olarak belirli etkileri de bulunur. Şirketin piyasadaki hisse sayısı arttığında mevcut ortakların payı düşer ve şirketin karı aynı olduğu halde yatırımcıların dikkate aldığı hisse başına kar göstergesi de düşüş yaşar.
Kısa vadeli olarak piyasada hisse sayısının artması ve hisselerin değer kaybı yaşaması ihtimali doğar. Ancak, eğer ki sermaye artışının daha fazla büyüme, borç ödemeleri ve stratejik genişleme gibi amaçlarla kullanılacağı belirtilirse yatırımcı güvenine olumlu yansıdığı için hisseye fiyatı artış yönünde olabilir.
Orta ve uzun vadeli etkisi açısından iki senaryodan bahsedebiliriz. Olumlu senaryo, şirketin gerçekten sermaye artışını gerçek yatırımlara ve projelere harcaması ile ciro ve karlılık artışı sağlanırsa hisse fiyatında olumlu beklentilere neden olur.
Ancak, olumsuz senaryoda sermaye artışının atıl kalması veya kötü yönetim durumunda, şirketin net karı artmaz, hisse sulanır ve fiyat baskısı altında kalabilir.
Yatırımcı psikolojisi açısından kayıtlı sermaye tavanının artmasının bir hissenin düşüşü için tek neden olmadığını bilmek gerekir. Asıl etki, şirketin artırdığı sermaye ile ne yapacağı ve ne zaman kullanacağı ile ilgilidir.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Artırımı Borsayı Nasıl Etkiler?
Kayıtlı sermaye tavanı artırımı doğrudan o şirketi ilgilendirdiği için genellikle piyasada “bedelli sermaye artırımı” geleceği yönünde bir beklenti oluşur ve bu da hissede satış baskısı oluşmasına sebep olabilir.
Sektörel bir etki de doğurabilir ve tüm şirketlere pozitif veya negatif bir etkide bulunabilir.
Örneğin bankalarda veya telekomünikasyon şirketlerinde toplu halde bir kayıtlı sermaye tavanı artışı başvurusu gözlenirse bu durum yatırımcılar tarafından sektöre dair “yeni bir yatırım geliyor” algısı oluşturup sektörel olumlu etki yaratabilir.
Kayıtlı sermaye tavanı artışı, doğrudan ve tek başına BIST 100 gibi bir endeksi etkilemez veya hareketlendirmez. Çünkü bu akış çoğunlukla şirket üzerine bir haber akışıdır.
Kayıtlı Sermaye Tavanı Geçerlilik Süresinin Uzatılması Nedir?
Kayıtlı sermaye tavanının geçerlilik süresinin uzatılması süre dolmadan şirketin yeni bir genel kurul kararı alarak ve SPK onayı alarak sermaye tavanını 5 yıl süreyle korumayı sürdürmesi anlamına gelir.
Kayıtlı sermaye tavanı genellikle 5 yıl süreyle geçerlidir. Bunun uzatılmasının amacı sermaye artırım esnekliğinin korunması ve olası bir sermaye artışı için genel kurul süreçlerinden kaçış refleksini taşır.
Süre uzatılmazsa şirketin kayıtlı sermaye sisteminden çıkarak esas sermaye sistemine dönmesi durumu doğabilir. Bu da şirketin finansal esnekliğine olumsuz etki eder.
ALBX İndir Yurt içi ve Yurt Dışı borsalara yatırım yapmaya başla.
