Pasif Gelir Oluşturma Stratejileri

19 Kasım 2024, Salı

ALB Blog

Pasif Gelir Nedir?

İnsanlar zamanlarını ve emeklerini ortaya koyarak çalışırlar, karşılığında bir gelir elde ederler; buna aktif gelir denir. Ancak hemen hemen her insan aynı zamanda “finansal özgürlük” hayaliyle yaşamaktadır. Bu hedefin özünde, insan hayatında para kadar önemli olan “zaman” ve “emek” gibi oldukça önemli iki kazanımı mümkün olduğunca korumak vardır.
Pasif gelirin çıkış noktası burasıdır. Ortaya zaman ve emek koymadan ya da bu ikisini mümkün olduğunca sınırlı kullanarak elde edilen gelire pasif gelir denir. Pasif gelirin özünde, yapılan bir yatırımdan ya da bir faaliyetten “otomatik gelir” elde etmek vardır. Burada sadece her gün, sürekli bir “zaman” ya da “emek” harcama yoktur. Aktif ve düzenli bir çalışma söz konusu değildir. Sadece yolun başında, gerekli yatırımları inşa etmek için ortaya sermaye koymak gerekebilir. Dolayısıyla pasif gelirin başındaki sermayeyi kazanmak için, vaktinde ciddi bir çalışma gerekebilir. Bu da pasif gelire ulaşana kadar aktif bir çalışmayı mecburi kılabilir.

Pasif Gelir ile Aktif Gelir Arasındaki Fark Nedir?

Aktif gelir, düzenli bir işte maaşlı çalışmak ya da kendi iş yerini açıp başında durmak demektir, dolayısıyla sürekli emek ve zaman gerektirmektedir. Pasif gelir ise emek ve zaman gerektirmez.
Aktif gelir elde etmek için ortaya sermaye koymanız gerekmez ancak pasif gelir yatırımları için belli bir sermaye gerekmektedir.
Aktif gelir, sadece bir işte çalışma devam ettiği müddetçe sürer. Pasif gelir ise yatırımlar devam ettiği müddetçe sürer.
Aktif gelir sahipleri belli bir mesai disipliniyle çalıştıkları için serbest zamanları kısıtlı ve tanımlıdır. Pasif gelir sahipleri ise bu konuda oldukça esnek zaman avantajına sahiptir.
Aktif gelir, eğer birikim yapılmazsa, kısa vadeli ihtiyaçlarla sürekli tükenir. Ancak doğru bir şekilde hayata geçirilmiş yatırımlar, uzun vadede sürekli pasif gelir kaynağı olabilir.

Pasif Gelir Oluşturmanın Avantajları Nelerdir?

Aktif çalışma hayatında olanlar; yıllık izin, haftalık izin, resmî tatil gibi günlerde kendilerine zaman bulabilir. Pasif gelir sahiplerinin zamanları kendilerine kalır.
Pasif gelir, ciddi bir hareket kabiliyeti sağlar. Pasif gelir sahipleri belli mekâna bağlı olarak yaşamazlar.
İyi bir pasif gelir kaynağı, finansal özgürlük fırsatı verir. Bu da önemli bir konfor sunmaktadır.
Pasif gelir, aktif gelirle birlikte geliştiğinde; çalışma hayatında ek gelir, emeklilik dönemlerinde büyük rahatlık sunar.

Pasif Gelir Kaynakları Nelerdir?

Hisse senedi yatırımı yaparak; değer artışından ya da temettü getirilerinden veya her ikisinden istifade edilebilir.
Diğer sermaye araçlarına yatırımı yaparak; gelir elde etmek. Bunlar tahvil, bono, mevduat, Eurobond, farklı temalara sahip yatırım fonları, altın ve gümüş gibi değer metaller ya da çok farklı fırsatlar sunma potansiyelinde sahip emtialar da olabilir. Son yıllarda kripto paralar ve NFT’ler gibi çok farklı dijital teknolojiler de önemli pasif gelir yatırımı olarak görülmeye başlandı.
Gayrimenkul (konut ve ofis) alarak; kira geliri ve fiyat artışından kazanç sağlamak.
Arsa ve tarla alarak; uzun vadede fiyatların yükselmesinden yararlanmak.
Otomobil alıp; kiraya vererek gelir elde etmek.
Dijital dünyanın avantajlarından yaralanarak; e-ticaret yapmak, sahip olunan kabiliyetlere göre online eğitimler vermek ya da sosyal medya mecralarında belli kitleye ulaştıktan sonra reklam yapmak.
Telif haklarından gelir elde etmek; Bu seçenek; daha çok yazar, sanatçı, müzisyen, fotoğrafçı gibi eser üreten ve bu eserlerin kullanım hakkını, belli bir telif ücreti karşılığında satan kişiler için geçerlidir.

Gayrimenkul Yatırımlarıyla Pasif Gelir Nasıl Elde Edilir?

Gayrimenkul yatırımından pasif gelir elde etmenin iki yolu vardır. Bunlar;

Alınan gayrimenkulü kiraya vererek, her ay ya da belli periyotlarda kira geliri elde etmek.
Sahip olunan gayrimenkulden yıllar içerisinde “değer artışı” kazancı elde etmek.

Çoğu zaman gayrimenkul yatırımı, bu iki kazancın her ikisini de yatırımcısına vadedebilir. Burada önemli bazı detaylara değinmek gerekirse;

Kira geliri ve (belli zaman dilimi içerisinde) değer atışı geliri üzerinde stopaj/vergi gideri olabilmektedir.
Özellikle konut gibi gayrimenkul yatırımlarının tadilat ve bakım gibi giderleri olabilmektedir.
Bu mülkler bulunduğu konuma göre yüksek ya da düşük getiri sunabilirler. Zaman zaman konjonktüre göre boş kalabilirler.
Enflasyonun çok yüksek olduğu dönemlerde gayrimenkul yatırımlarından elde edilen pasif gelirler, reel anlamda daha düşük kazançlar da sunabilirler.

Temettü Hisseleri ile Pasif Gelir Nasıl Kazanılır?

Borsada her yıl düzenli olarak 1 ya da 2 defa temettü (kâr payı) ödemesi gerçekleştiren hisseler bulunmaktadır. Yatırımcılar, yapacakları araştırmalar neticesinde bu hisseleri bularak, kendi disiplinlerine göre uzun vadeli yatırım yapabilir ve temettü hisselerinin ödeyeceği kâr paylarından da düzenli olarak “pasif gelir” elde edebilirler. Örnekle anlatmak gerekirse;

X şirketi, hissedarlarına 1 TL temettü ödeme kararı alıyor.
X şirketinin hisse fiyatı, temettü ödeme gününde 10 TL olsun.
1 TL temettü ödemesinin ardından hisse fiyatı 9 TL’ye düşüyor.
Elinde 10 lot X hissesi taşıyan bir yatırımcının hesabına, böylece 10 TL temettü geliri yatıyor.
Temettü sonrasında bu gelir tahsil edilerek, başka ihtiyaçlar için kullanılabilir.
Ya da bu gelirle, temettü sonrası 9 TL’ye gerileyen hisseden 1 lot daha alınarak, lot sayısı artırılır. Bir sonraki temettü dönemine kadar büyüme vadeden bu hissenin fiyatının tekrar 10 TL’ye yakın değerlere ulaşacağı ve o seviyelerden benzer şekilde kâr payı dağıtacağı dikkate alınırsa, bu döngü, yıllar içerisinde oldukça düzenli bir pasif gelire dönüşecektir.

Bu şirketin kârlılığının da seneler geçtikçe atması söz konusu olursa, temettü verimliliğinin de buna paralel olarak yükselebileceği unutulmamalıdır.

Dijital Ürünlerle Pasif Gelir Nasıl Sağlanır?

Günümüzde dijitalleşmenin sağladığı imkânlar, pasif gelir elde etme konusunda bazı fırsatları da sunmaktadır. Ancak bunların çoğu “yarı pasif” olarak da tanımlanabilir. Çünkü belli bir emek ve zaman harcamayı gerektirebilir. Bazılarına değinmek gerekirse;

İnternetten dijital pazarlama faaliyetlerinde bulunabilirsiniz.
Belli bir alanda e-ticaret yapabilirsiniz.
Metin yazarlığı ya da içerik editörlüğü yapabilirsiniz.
Sosyal medya mecralarında belli bir takipçiye sahipseniz reklam yapabilirsiniz.
Yine görüntülü ve sesli sosyal medya platformlarına içerik üreterek, reklam geliri elde edebilirsiniz.
Uzmanı olduğunuz alanda web sitesi açabilir, orada Blog yazıları ve çeşitli paylaşımlarda bulunarak, bunu bir gelire dönüştürebilirsiniz.
Kendi alanınızda online eğitimler vererek kazanç sağlayabilirsiniz.

Kiralama ile Pasif Gelir Oluşturmak Mümkün Mü?

Günümüzde “kiralama” yöntemi en yaygın pasif gelir elde etme metotlarından biridir.
Yaygın olarak gayrimenkul yatırımlarına yönelip, onları kiraya vermek suretiyle pasif gelir oluşturmak mümkün olabilmektedir.
Kiralama yöntemi ile daha fazla gelir elde etmek için, günlük ya da daha kısa dönem kiralamalar, daha yüksek “pasif gelir” fırsatı sunabilmektedir.
Son yıllarda otomobil gibi bazı ürünlerin de kiraya verilerek “pasif gelir” elde edildiği görülmektedir.

Yatırım Fonları ile pasif Gelir Elde Etmek Nasıl Olur?

Profesyoneller tarafından yönetilen yatırım fonları, bugün oldukça büyük bir sektöre dönüşmüştür. Bu fonlar çok çeşitli temalar içermektedir. Bugün;

Hisse senedi fonları,
Eurobond ve döviz fonları,
Altın, gümüş ve kıymetli metal fonları,
Tahvil, mevduat ve repo fonları,
Emtia fonları gibi çok çeşitli yatırım ürünlerini sepetlerinde barındıran yatırım fonları vardır.

Yıllar içerisinde bu fonların yöneldiği yatırım enstrümanlarında yaşanan fiyat artışları, bu fona yatırım yapan herkesin “pasif gelir” elde etmesini de sağlamaktadır. Ancak yatırım fonlarından daha yüksek ve düzenli “pasif gelir” elde etmek, içinde bulunulan ekonomik konjonktüre göre en doğru fonu bulmakla mümkün olabilmektedir. Örneğin emtialarda bir hareketlilik bekleniyorsa, daha düşük getiri vadeden para piyasası fonlarında ısrar edilmemelidir.

Otomatik Yatırım Platformları Pasif Gelir Oluşturmak İçin Uygun Mu?

Otomatik yatırım platformları; bugün sermaye piyasası araçlarının birine ya da birkaçına birden, belli periyotlarla, “otomatik” olarak ve sürekli yatırım yapmayı gerektirmektedir.
Örneğin; Bir yatırımcı X hissesinden her ay belli bir miktarda otomatik olarak almayı planlar. Ay başı geldiğinde, hissenin fiyatının herhangi bir önemi yoktur. Yıllar boyunca her fiyattan alım gerçekleşeceği için, belli bir süre sonra önemli bir maliyet optimizasyonu oluşmaktadır. Bu yöntem, uzun vadede pasif gelir oluşturma metotlarından biridir.
Bununla birlikte sadece bir değil birkaç yatırım enstrümanında da aynı yol izlenebilir.
Yani aynı zamanda birkaç hisseye yatırım yapılabilir. Ya da her ay belli bir miktar hisse, belli bir miktar altın alımı, otomatik yatırım için uygun olabilir. Bu şekilde hayata geçirilen otomatik yatırımların bir avantajı da, bir anda büyük ve yüklü bir sermaye gerektirmemesi. Yani küçük paralarla ve zamana yayılarak otomatik yatırım stratejileri hayata geçirilebilir.

Pasif Gelir Oluşturmak Ne Kadar Zaman Alır?

Pasif gelir oluşturmanın temelinde yatırım yapmak vardır. Her yatırımın bir bedeli ve buna göre getirisi bulunmaktadır. Dolayısıyla öncelikle yapılacak yatırımın bedelini kazanmak gerekmektedir. Pasif gelir oluşturmak için gerekli sermaye, o yatırımın büyüklüğüne göre değişebilmektedir. Şayet büyük bir sermaye gerekiyorsa, o yatırımı hayata geçirmek daha uzun zaman alabilmektedir. Genel olarak (hazır bir sermaye yoksa) pasif gelir yatırımları 5-10 yıl ve daha uzun vadelerde hayata geçirilebilmektedir. Pasif gelir oluşturmadan önce aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

Öncelikle ne kadar sermayeye sahipsiniz? Finansal olarak ne durumdasınız? Bu sorunun cevabı önemli. Çünkü başlangıç sermayeniz de buna göre oluşacaktır.
100 bin TL ile 1 milyon TL arasında ciddi fark bulunmaktadır. Her iki sermayeye göre de farklı yatırım seçenekleri ortaya çıkabilmektedir.
Risk algınız nasıl? Buna göre yatırım tercihiniz de şekil alacaktır.
Gayrimenkul ya da faiz gibi yatırımlar daha risksiz getiri vadederken, hisse senetleri daha fazla risk taşıyabilmektedir.
Bunun dışında online ticaret, sosyal medyada içerik veya reklam üretimi, telifli işler gibi alanlara bakıyorsanız, kapsamlı analizler yapmak ve sektörleri iyi tanımak zorundasınız.
Pasif gelir oluşturacak bir yapıyı tesis ederken, yatırım planlarınızın vadesi de çok önemlidir. Örneğin borsada “temettü yatırımcılığı” ya da “temettü emekliliği” için daha uzun vadeye odaklanmanız gerekmektedir.
Pasif gelir amaçlı yapılan yatırımlar zaman zaman gözden geçirilmelidir. Çünkü piyasa koşullarında yaşanabilecek değişiklikler, o yatırımın getirisini düşürebilir, pasif gelir azalabilir, müdahale gerekebilir.