Zincir emir, Borsa İstanbul’da emir iletimi yapmak amacıyla kullanılan özelliklerden bir tanesidir. Bu emir ile yatırımcılar, belirli bir senaryo doğrultusunda birden fazla emri birbirine bağlayarak verebilirler. Bu sistemde bir işlemin gerçekleşmesine bağlı olarak başka işlemler de devamında gerçekleştirilir. Özellikle borsa takibinde zorlananlar, stop-loss kullananlar ve stratejilerini belirli bir otomasyona bağlamak isteyen yatırımcılar için sıklıkla tercih edilen bir emir türüdür.
Bu emir türünde ilk verilen emir olan bir ana emir ve buna bağlı birden fazla emir yer alır ve ilk emrin koşulları yerine getirildiğinde otomatik olarak ona bağlı olan zincir emirler tetiklenerek işlemler gerçekleşir.
Zincir Emir Neden Kullanılır?
Zincir emir, yatırımcının belirli koşullar gerçekleşmeden bir sonraki emri devreye sokmaması gereken durumlarda risk yönetimi ve otomasyonu sağlamak için kullanılabilir. Bu emrin en önemli kullanım amaçlarından bir tanesi, stratejik bir işlem planı uygulamak, bu planın da eksiksiz ve sıralı şekilde işleyebilmektir. Örneğin bir
hisse senedi üzerinden fiyat düştüğünde alım yapmak ve belirli bir seviyeye yükseldiğinde satış yapmak için zincir emirle bu süreci otomatik hale getirilebilir. Böylelikle yatırımcı ekran başında fiyat beklemeden işlemlerini gerçekleştirir.
Zincir emirler aynı zamanda yatırım kararlarındaki duygusallığı minimuma indirir, çünkü işlemler önceden tanımlanmış kurallar doğrultusunda otomatik olarak gerçekleşir. Böylelikle piyasada yatırımcının kararlarını etkileyecek manipülatif ve duygusal durumların da önüne geçilir.
Özellikle stop-loss işlemiyle take-profit işleminin birlikte planlanmasında zincir emirler oldukça önemlidir. Yatırımcı, 100 ₺’den aldığı bir hissenin 110 ₺ olursa kârını almak için satılması, 95 ₺’ye düşerse zararını durdurmak için satılması için zincir emir verebilir. Böylelikle yatırımcı risk yönetimini sağlar ve emirler arası yaşanabilecek olası karışıklıkların da önüne geçer.
“Zincir emir neden kullanılır?” sorusunun cevabı, en genel tanımıyla yatırımcıların pratik bir şekilde işlem yapabilmesi, işlemler arasındaki karışıklık yaşamaması, duygusal kararlardan uzak durarak disiplinli işlemler yapması nedeniyle kullanılır şeklinde verilebilir.
Zincir Emri Nasıl Verilir?
Zincir emir vermek için öncelikle bir ana emir belirlenmelidir. Ana emir belirlenmeden buna bağlı işlemler gerçekleşmeyeceği için, zincir emir işlemi gerçekleştirmek mümkün olmayacaktır. Ana emir belirlendikten sonra buna bağlı olarak zincir, koşullu, şartlı şeklinde tanımlanabilecek emirler belirlenir. Zincir emirlerin koşulları detaylandırılır ve emirler yatırımcı tarafından onaylandıktan sonra sistemde aktif hale getirilir.
Örneğin, bir yatırımcı bir hissenin 100 ₺’den alınması için ana emri girdikten sonra, hissenin 110 ₺’ye ulaştığında satılması ya da 90 ₺’ye düştüğünde satılması / bir miktar daha lot alınması için emir girdiğinde; söz konusu ikinci emir birinci emire bağlı zincir emir olarak tanımlanır.
Zincir Emir Nasıl Uygulanır?
Zincir emirlerin temel uygulanma prensibi, ilk şartın sağlanmasıyla beraber devreye giren ikinci ve diğer emirlerin kullanacağınız sistem tarafından otomatize edilerek işleme alınması şeklindedir. Yani, zincir emrin gerçekleşmesi için öncelikle ana emirdeki şartın sağlanması gerekir. İkinci emir, ilk emire bir zincir gibi bağlı olacak şekilde tanımlanır.
Zincir emrin uygulanması için, ana emrin gerçekleşmesi gerekir. Ana emir gerçekleşmeden, ikinci emir Borsa İstanbul’a iletilmez. İlk işlem gerçekleştiğinde, sistem otomatik olarak ikinci emri devreye sokar. Böylelikle yatırımcının ek bir işlem yapmasına gerek kalmadan, planladığı şekilde “zincirleme” bir biçimde uygulanır. Eğer yatırımcı ana emire bağlı birden fazla zincir emir verdiyse, sonraki emrin aktif olması için her bir aşamada verilen emrin belirlenen şekilde gerçekleşmesi gerekir.
Zincir Emir Yapılmasının Avantajları Nelerdir?
Zincir emir işlemi gerçekleştirmek yatırımcılara işlem otomasyonu, zaman tasarrufu, strateji planlama ve duygusal kararları minimuma indirmek gibi yatırım dünyasında önce çıkacak birçok avantaj sunar.
Zincir emirler sayesinde alım satım işlemleri otomatize edilir ve yatırımcı ekran başında fiyat hareketlerini bekleyip takip etmeden beklediği fiyatlara alım satım işlemlerini gerçekleştirebilir. Böylelikle hem zamandan hem de efordan tasarruf sağlar. Öte yandan, zincir emirleri kullanan yatırımcılar duygusal kararlardan ve piyasadaki manipülatif hareketlerden etkilenmeden önceden belirledikleri stratejilere sadık kalabilir.
Zincir emir, yatırımcılara etkili bir risk yönetimi avantajı da sunar. Stop-loss ve take-profit emirleri ile yatırımcıların olası kayıpları sınırlandırılır ve kazanç hedefleri de güvence altına alınır.
Zincir emir sistemi, emirleri anında devreye alındığından piyasadaki ani fiyat değişimlerine hızlı tepki verme avantajına sahiptir. Emirler sıralı bir biçimde gerçekleştiği için, karışıklıklar ve işlem hataları da minimuma iner. Bu da yatırımcı için rahatlık anlamına gelir ve yatırımcı psikolojisi için avantaj yaratır.
Kısacası zincir emir, yatırımcılara hem pratiklik anlamında hem de stratejik alanda birçok avantaj sunarak piyasada daha bilinçli ve sistemli hareket etmelerine yardımcı olur.
Zincir Emir Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Zincir emirlerin doğru çalışması ve yatırım sürecinde istenmeyen sonuçların önüne geçilmesi için dikkat edilmesi gereken kimi önemli noktalar yer almaktadır. Bu detaylar oldukça önemlidir. Öncelikle zincir emir işlemi esnasında emirlerin doğru sıralanması ve koşulları doğru tanımlamak oldukça önemlidir. Çünkü unutulmamalıdır ki, ilk emir gerçekleşmezse ilk emire bağlı zincir emirler de aktif hale gelmeyecektir. Bu neden ilk koşulun gerçekleşme ihtimali titizlikle değerlendirilmelidir.
Öte yandan, gireceğiniz emirlerin türü de önem arz etmektedir. Genelde limit emirler tercih edilir çünkü yatırımcı limit emirler sayesinde hem fiyatı hem de miktarı kontrol edilebilir. Ancak piyasanın çok hızlı hareket ettiği durumlarda fiyat kontrolü geri planda bırakılarak piyasa emirlerini kullanmak da düşünülebilir.
Zincir emir verilirken, emirlerin geçerlilik süresi de iyi ayarlanmalıdır. Yatırımcı işlem stratejisine göre günlük mü emir veriyor, kendi iptaline kadar geçerli mi emir veriyor iyi seçmelidir.
Zincir emir yaparken piyasanın durumuna, olası haberlere ve işlem hacimlerine de dikkat edilmelidir. Çünkü ani fiyat değişimleri, zincir emirlerin çalışmalarını etkileyebilir. Bu nedenle piyasa koşullarına uygun fiyat aralıklarında ve miktarlarda zincir emir verildiğinden emin olunmalıdır.
Son olarak, yatırımcılar zincir emir işlemi gerçekleştirecekleri platformu iyi tanımalı ve emirlerin doğru şekilde tanımlandığından emin olmalıdır. Çünkü her aracı kurum ya da her platform zincir emir sistemlerini benzer şekilde sunmayabilir.
“Zincir emir yaparken neler dikkat etmek gerekir?” sorusunun cevabı bu şekilde özetlenebilir. Yatırımcılar dikkat etmesi gereken noktaları bilerek zincir emir işlemlerinden maksimum verimi alabilir.
Zincir Emirlerde Düzeltmeler Yapılabilir Mi?
Zincir emirlerde düzeltme yapmak mümkün değildir çünkü zincir emirler birbirlerine bağlı komutlardan oluşur. Yatırımcı, bu emirlerin herhangi bir noktasında düzeltme yaparsa diğer işlemleri de etkileyebileceği için zincir emir işlemlerinde düzeltme yapılması mümkün değildir. Zincir emir işlemlerinde değişiklik yapabilmek için yatırımcılar öncelikle tüm emirlerini iptal etmelidir. Ana emir ve ana emire zincirli diğer emirler iptal edildikten sonra, yatırımcı istediği düzeltmeleri uyguladığı yeni zincir emir işlemleri gerçekleştirmelidir.
Zincir Emir Nasıl İptal Edilebilir?
Zincir emir iptal etme işlemi oldukça kolaydı ancak yatırımcının zincir emri iptal edebilmesi için bazı şartlar vardır. Zincir emir, işlem gerçekleşmeden önce kolayca iptal edilebilir. İşlemler gerçekleştiyse, bir zincir emri iptal etmek için ilk olarak zincir emrin bağlı olduğu ana emri iptal etmek gerekir. Bu emir iptal olduktan sonra ona bağlı olan zincir emirler de otomatik olarak pasif duruma gelir.