Volatilite Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

6 Ekim 2024, Pazar

ALB Blog

Volatilite Nedir?

Muhtemelen piyasanın bazen istikrarlı, bazen de istikrarsız hareket ettiğini deneyimlemişsinizdir. Özellikle yatırım yapmakla ilgilenenler, bu durgunluğun veya güçlü hareketin doğal olarak yatırım riskiyle ilişkili olduğunu ve yatırım kararlarını piyasa likiditesini göz önünde bulundurarak almaları gerektiğini bilmektedirler. Volatilite kavramı, piyasada kısa bir süre boyunca gözlemlenen oynaklığı ifade etmektedir. Bir finansal aracın değeri veya bir bütün olarak piyasa kısa bir süre içinde hızla değişiyorsa bu volatilitesinin yüksek olduğu ifade edilebilir. Tersine, eğer bir finansal aracın piyasa değeri dar bir aralıkta ve çok fazla dalgalanmıyorsa, o zaman finansal aracın düşük volatiliteye sahip olduğu söylenir. Başka bir deyişle oynaklık, bir varlığın değerinin belirli bir süre içinde ortalama fiyatına göre ne kadar arttığının veya düştüğünün bir ölçüsüdür.

Volatilite Neden Önemlidir?

Volatilite, bir finansal aracın fiyatının zaman içindeki değişkenliğini gösteren bir ölçüdür. Bu değişkenliğin derecesi, belirli bir finansal aracın risk oranının belirlenmesinde önemli bir faktördür. Eğer borsanın yükseleceğini varsayıyorsanız veya borsa yükseliş aşamasındaysa, beta katsayıları yüksek hisse senetlerini portföyünüze dahil ederek bu yükselişten daha fazla faydalanabilirsiniz. Bunun tersine, eğer borsa düşüyorsa ve düşmeye devam etmesi bekleniyorsa, beta katsayıları düşük olan hisse senetleri borsadaki düşüşlerin etkisini azaltmaya yardımcı olabilir.

Volatilite Nasıl Hesaplanır?

Öncelikle finansal varlıklarda veya piyasalarda gün içi aşağı veya yukarı yönlü hareketlerin doğrudan volatilite anlamına gelmediğini belirtmekte fayda var. Bir finansal varlığın veya piyasanın fiyatının değişip değişmediğini anlamak çeşitli ölçümleri gerektirir. Bu ölçümler çoğunlukla standart sapmaya göre yapılır. Bu, söz konfusu varlığın veya piyasanın getirisinin belirli bir süre boyunca beklenen getiriden ne ölçüde saptığını ifade eder. Bir hisse senedi getirisinin standart sapması volatiliteyi hesaplamak için kullanılabilir. Standart sapmalar, hisse senedinin ortalama fiyatından ne kadar saptığını hesaplamak için kullanılır. Varlığın değeri kısa sürede hızlı ve aşırı derecede değişiyorsa volatilite yüksektir. Fiyat değişimlerinin hızının yavaş olması durumunda bu durum volatilitenin düşük olduğu şeklinde yorumlanır. Standart sapma bu şekilde özetlenebilir. Yüksek volatilite düştüğünde çok kaybetmenize, yükseldiğinde ise çok kazanmanıza neden olabilir. Bu, finansal piyasalardaki riski anlamak için kullanılır.

VIX Endeksi Nasıl Hesaplanır?

VIX endeksinin hesaplanmasında S&P 500 endeksindeki opsiyon fiyatları kullanılır. Alıcıya bir varlığı belirli bir fiyattan alma veya satma hakkı veren seçenekler vardır. Hesaplama, vadeye 37 günden az ve 23 günden fazla kalan alım satım opsiyonlarının zımmi volatiliteleri kullanılarak yapılmıştır. Amacı ise borsanın volatilitesini tahmin etmektir. Vix endeksi genellikle yüzde olarak ölçülür ve 30 günlük ileriye dönük beklenen oynaklığın yıllık standart sapmasını gösterir. Örneğin Vix endeksinin %20 seviyesinde olması S&P 500 endeksinin önümüzdeki 30 gün içinde %20 volatilite sergileyeceği anlamına geliyor.

Volatilite Yüksek Olursa Ne Olur?

Fiyat dalgalanmalarını ifade eden yüksek volatilite, finansal varlığın veya piyasanın daha yüksek düzeyde risk taşıdığını gösterir. Sonuç olarak, yüksek oynaklık, incelenen finansal alandaki belirsizliklerin arttığına işaret ediyor olabilir. Risk ve belirsizliğin yüksek olması birçok yatırımcıyı yatırım kararı verirken daha dikkatli düşünmeye iten bir faktördür. Fiyat dalgalanmalarının öngörülemez doğası nedeniyle, önemli karlar elde edilebileceği gibi ani düşüşlere de yol açabilirler.

Volatilitenin Dalgalanmasının Nedenleri Nelerdir?

Dalgalanmanın birçok farklı kaynağı olabilir. İlk olarak, haberler ve piyasa beklentileri önemli bir etkendir. Ekonomik raporlar, şirket kazançları ve siyasi gelişmeler gibi öngörülemeyen olaylar, volatiliteyi artırabilir çünkü bu faktörler yatırımcıların duygu ve tepkilerinde dalgalanmalara yol açar. Ayrıca, ekonomik göstergeler, enflasyon, işsizlik ve faiz oranları gibi unsurlar da dalgalanmalara neden olabilir.