Piyasalarda 1. Çeyrek Sona Erdi
Küresel piyasalarda 1. çeyrek sona erdi. Borsa İstanbul küresel piyasalara göre pozitif ayrışma göstererek %20,22 seviyesinde yükseliş gösterdi. Küresel tarafta ise Nasdaq 1. Çeyrekte %8,10 seviyesinde değer kaybı yaşarken S&P500’de %4,95 değer kaybı yaşadı. Avrupa piyasalarında DAX ise %9,25 oranında gerileme yaşadı. Türkiye’de şubat ayında 54,44 enflasyon görülmesi ve 2021 yılı bilançoların beklentilere göre daha pozitif gelmesi Borsa İstanbul’un küresel piyasalara göre birinci çeyreği pozitif kapatmasının nedeni diyebiliriz.
FED, yılın ilk döneminde ekonomik verilerin pozitif gelmesi ve ABD ekonomisinin toparlanmaya başlama düşüncesi ile 50 baz puanlık bir faiz artışı FED üyeleri tarafından beklentilerine dahil edilmişti.
Ukrayna – Rusya savaşının şubat ayında başlamasıyla birlikle emtia fiyatlarında yaşanan artış piyasalardaki dengeleri sarstı. Rusya ve Ukrayna bölgesiyle ticaret ilişkisi sürdüren ülkelerde maliyetlerinde yaşanan artış ve dolayısıyla enflasyon ortaya çıkmaya başladı. Başta ABD ekonomisi olmak üzere Avrupa ve diğer ülke ekonomilerinde enflasyonun tetiklemesine neden oldu. Buğday ve enerji fiyatlarında arz sıkıntısı ve oluşan yüksek talep Türkiye ve Avrupa Birliğinde enflasyonu tetiklemeye başladı.
FED ise beklentilerin üzerinde gelen enflasyon rakamları ile mart FOMC toplantısında 0,25 baz puan artış yaparak politika faizini 0,25 – 0,50 bandı arasına yükseltti. FOMC’den gelen bu karar sonrası değerli madenlerde %1,5-%2,0 bantları arasında değer kaybı izlenmişti. 1960 seviyelerinde işlem gören Ons Altın Türkiye’de gerçekleşen Ukrayna – Rusya müzakereleri ile düşüşe geçmiş ve 1890 seviyelerine kadar gerileme göstermişti.
ABD tahvillerinde ise 2018 yılından beri en yüksek seviyelere ulaştı. Almanya ekonomisinde enflasyon 37 yıllık en yüksek seviyeye ulaşırken tahvil getirileri de pozitif bölgelere yükseliş gösterdi.
Piyasalarda 2. Çeyrek Beklentisi.
Mart ayının enflasyon rakamları ile başladığımız 2. çeyrekte Euro bölgesinde enflasyon beklentilerin üzerinde gelerek %7,5 olarak gerçekleşti. Pazartesi günü ise gelen Türkiye enflasyon verisi Mart ayında enerji tarafında yaşanan fiyat artışları ulaştırma sektöründe yıllık %99 seviyesine ulaşırken yıllık TUFE enflasyonunun %61,14 seviyesine yükselmesine neden oldu.
Rusya – Ukrayna savaşının devam etmesi halinde enerji fiyatlarındaki bu yükseliş bandını bir süre daha izleyeceğiz. Çin’de vaka sayılarında yaşanan artış ile gelen kapanma kararı enerji tarafında talebin düşmesinde kaynaklı gerilme yaşanırken ABD’nin petrol stoklarını 6 ay süre ile günde 1 milyon varil ile piyasaya katkı yapacağını açıklaması enerji fiyatlarında aşağı yönde baskı yarattı. Eğer yakın vadede Çin’in üretime kaldığı yerden geri dönmesi ve Rusya – Ukrayna arasındaki gerilimin daha da artması halinde petrol fiyatlarında tekrar 120 dolar seviyelerine yükselmesine neden olabilir.
Cuma günü ABD’de tarım dışı istihdam açıklandı enflasyon haricinde ekonomik toparlanma sinyalleri daha şahin duruş için yeşil ışık yanmaya başladı. Özellikle San Francisco FED Başkanı Mary Daly’nin yaptığı açıklamada Mayıs ayı toplantısında 50 baz puanlık faiz artırımı yönünde görüşlerin çoğaldığını söyledi. Güncel olarak baktığımızda Bloomberg anketinde mayıs ayı FOMC toplantısı için 0,25 baz puanın fiyatlaması yapılırken medyan tahmin 0,75 baz puan olarak görülmektedir
10 Yıllık ABD tahvillerinde 1986 yılından beri düşen bir kanal içerisinde hareket etmektedir. Bu dönemde önemli bir direnç noktası olan 2,47 seviyesindedir. Aşağıdaki grafikte incelediğimizde belirli dönemlerde özellikle 2001 – 2008 – 2019 yıllarda grafik üzerinde görüldüğü gibi, ABD tahvil getirilerinde düşüş görüldüğünde ABD endekslerinde de geri çekilmeler izlenmiştir. Ayrıca 2. çeyreğin başlaması ile birlikte FOMC üyelerinin mayıs ayına ilişkin daha şahin Fed beklenildiğine dair açıklamaların ardından 10 yıllık faizlerin 2 yıllık faizlerin altına gerilemesi ABD ekonomisinde getiri eğrisinde yaşanan bu ters durumun oldukça nadir olduğu söyleyebiliriz. Bu getiri eğrisinde yaşanan bu ters durum 2000 – 2006 – 2019 yılları arasında da gerçekleşti.
Bu tarihler ekonomilerde yaşanan krizin öncü habercisi niteliğinde gözüküyor. 2000 yılında getiri eğrisinin terse dönmesi ve aradan bir yıl geçmeden 2001 krizinin yaşanması, 2006 yılında spread’ın negatife dönmesi 2008 yılında ekonomik kriz yaşanmıştı. 2019 yılında ise Covid-19’un ortaya çıkması ile pandemi dönemi ilan edildi ve parasal genişleme adımları atılmıştı.
Bu dönemde yaşadığımız ABD tahvil getirilerinde 10 yıllık ve 2 yıllık tahvil faizleri arasındaki negatif spread oluştu. Bununla birlikte ABD 10 yıllık devlet tahvili getiri eğrisinde aşağı yönlü trend üzerinde 2,43 seviyesi ile 30 yıllık direnç noktasında bulunmaktadır. FOMC tarafından alınan olası bir karar eğer ekonomide parasal sıkılaşmayı fazlaca hissettirdiği taktirde resesyon olasılığı arttıracağından FED tarafının alacağı kararları oldukça önemli kılmaktadır.
Bu durum, ABD 10 yıllık tahvil getirilerinde olası bir geri çekilme olması durumunda ve 10 yıllık tahvil faizleri ile 2 yıllın tahvil faizleri arasında negatif spread daha da negatif bölgeye geri çekilirse ABD endeksleri düşecektir anlamına gelmemektedir. Bu durum birçok ekonomik faktöre bağlıdır.
