Finansal Özgürlük Nedir? Finansal Özgürlük Hesaplama
30 Haziran 2025, Pazartesi
ALB Blog
Finansal Özgürlük Nedir?
Finansal özgürlük, bir kişinin gelirini yönetip tasarruf edebilmesi, bunun sonucunda da yaşam maliyetlerini karşılamak için aktif olarak çalışmak zorunda kalmaması anlamına gelmektedir. Finansal özgürlük çoğunlukla kira, temettü, faiz, yatırım gelirleri gibi pasif gelir kaynaklarının, kişilerin harcamalarından fazla olmasıyla sağlanır. Finansal özgürlüğüne ulaşan kişiler hayatlarını aktif bir çalışmaya ihtiyaç duymadan kendi şartlarına göre planlayabilir. Bu durum da kişilere zamanlarını daha verimli ve kendi istekleri doğrultusunda değerlendirme imkanı sunar.Tüm bu faydalarından dolayı kişiler finansal özgürlüklerini kazanmak adına uğraşırlar. Bu nedenle de finansal özgürlük nedir, finansal özgürlük nasıl kazanılır gibi sorular sıklıkla merak edilmektedir. Bugünkü yazımızda bu soruların cevaplarını inceleyeceğiz.
Finansal Özgürlük Nasıl Kazanılır?
Finansal özgürlüğü kazanmak için kişiler öncelikle bunun uzun bir süreç olduğunu ve istikrar gerektirdiğini unutmamalıdır. Finansal özgürlük için temelde zamana ve sabırlı davranmaya ihtiyaç vardır. Devamında ise Finansal özgürlük elde etmek için izlenebilecek temel adımlar şunlardır:- Gelir-Gider Dengesi Kurmak: Harcamaları kontrol altına almak ve tasarruf alışkanlığı kazanmak finansal özgürlüğe giden yolda ilk adımdır. Böylelikle harcamalarınızı gelirinizin ne kadarını kapladığını, kenara ne kadar para ayırabildiğinizi daha net görebilir; kalan parayı hangi araçlarda değerlendirebileceğinize karar verebilirsiniz.
- Bütçe Planlaması Yapmak: Aylık gelir ve giderleri detaylı olarak planlamak, finansal farkındalığınızı artırarak finansal özgürlüğe giden yolda bir adım öne geçmenize destek olur.
- Borçlardan Kurtulmak: Borçlar, finansal özgürlüğünüze ulaşmanızı engelleyen en büyük etkenlerden bir tanesidir. Tüketici kredileri ve kredi kartı borçları gibi yüksek faizli borçlardan kurtulmak öncelikli olmak üzere borçlarınızı tamamlamak ve yeni borçlardan kaçınmak finansal özgürlük yolunda önemli bir adımdır.
- Yatırım Yapmak: Uzun vadeli yatırımlar çoğunlukla düzenli bir büyüme gösterdiği için istikrarlı ve dikey bir gelir akışı sağlayabilir. Birikimlerin hisse senetleri, fonlar, gayrimenkul gibi araçlarla yatırıma dönerek değerlendirilmesi finansal özgürlük için gereklidir.
- Pasif Gelir Kaynakları Yaratmak: Pasif gelirler, çoğunlukla yatırım yoluyla kazanılarak finansal özgürlük için önemli bir destekleyici olurlar. Kira, temettü, dijital ürün satışı gibi gelir akışları uzun vadede finansal özgürlüğün temelidir.
Finansal Özgürlük Hesaplama
Finansal özgürlüğe ulaşmak için gereken birikimi hesaplamak mümkündür. Finansal özgürlük için çoğunlukla oldukça yaygın olan %4 kuralı isimli bir finansal planlama kuralı kullanılır. %4 kuralı, finansal özgürlük ve emeklilik planlaması yapan kişiler için oldukça yaygın ve pratik bir rehberdir. %4 kuralı, birikimlerinizi ömür boyu bitirmeden size yetecek şekilde harcayabileceğiniz yıllık oranı belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Bu kurala göre, her yıl yatırım portföyünüzde yer alan miktarın %4’ünü harcarsanız, paranız yaklaşık 30 yıl veya daha uzun süre tükenmeden geçiminizi sağlayabilir. Bu kural ilk olarak 1990'larda ABD’de yapılan ve “Trinity Study” olarak bilinen akademik çalışmaya dayanır. Çalışma, hisse senetleri, tahviller gibi yatırım araçlarından oluşan dengeli bir portföyün, yıllık %4’lük bir çekim oranıyla enflasyona karşı ayakta kalabileceğini ortaya koymuştur. Hesaplaması ise şu şekildedir:
Yıllık Gider x 25 = Finansal Özgürlük İçin Gerekli Varlık
Örneğin:
Yıllık gideriniz 500.000 TL ise:
500.000 TL x 25 = 12.500.000 TL finansal özgürlük için gereken toplam varlık demektir.
%4 kuralını hesaplarken bu kuralın geçmişteki ABD para piyasalarının getirilerinin hesaba katılarak ortaya konduğunu unutmamak gerekir. Daha uzun vadeli hesaplamalarda, büyük kriz dönemlerinde ya da ABD ekonomisinden farklı ekonomilerde söz konusu farklılıklar hesaba katılarak kural uygulanmalıdır.
Finansal Özgürlük için Ne Kadar Para Lazım?
Finansal özgürlüğümü kazanmam için ne kadar paraya ihtiyacım var sorusu, kişilerin kendilerine sıklıkla sorduğu bir soru olsa da esasında bu tamamen yaşam standardınıza ve yaşamak istediğiniz hayata göre değişir. Lüks bir yaşam hedefleyen biri ile sade bir hayat isteyen kişinin finansal özgürlük için ihtiyaç duyduğu tutar birbirinden farklıdır.
Bu sorunun oldukça kişisel bir cevaba sahip olmasının sebebi her bireyin yaşam tarzının, harcama alışkanlıklarının ve finansal hedeflerinin birbirinden farklı olmasıdır. Sade bir hayat için finansal özgürlük sağlamakla lüks, konforlu ve çeşitli seyahatlerle dolu bir yaşam için finansal özgürlük sağlamak arasında ciddi farklar vardır. Dolayısıyla finansal özgürlük için ne kadar para lazım sorusu kişiden kişiye büyük değişiklikler gösterebilir.
Finansal özgürlük yolculuğunda temel nokta, pasif gelirlerin (yatırımlardan gelen gelirler gibi) kişinin aylık ve yıllık giderlerini karşılayacak düzeye ulaşmasıdır. Başka bir deyişle bu, eğer hiçbir yerde aktif olarak çalışmadan sadece yatırımlarınızdan gelen kazançla yaşamınızı sürdürebiliyorsanız, finansal özgürlük sınırına ulaşmışsınız anlamına gelmektedir.
Örneğin sade bir yaşam tarzına sahip olduğunuzu varsayarsak; Aylık 20.000 TL giderle yaşamını sürdüren biri için yıllık ihtiyaç 240.000 TL’dir. Bu durumda, 240.000 ÷ 0.04 = 6.000.000 TL civarında bir birikimle söz konusu kişi için finansal özgürlük sağlanabilir. Bu kişinin daha düşük kiraya sahip bir evde yaşadığını, ekstra harcamalarını ve masraflarını minimize ettiğini de varsayabiliriz.
Orta seviyede yaşam tarzına sahip biri için ise aylık giderleri 35.000 TL olarak varsaydığımızda aynı hesapla yıllık ihtiyaç 420.000 TL olur. Finansal özgürlük için gerekli varlık ise 420.000 ÷ 0.04 hesaplaması ile 10.500.000 TL şeklindedir.
Lüks yaşam tarzına sahip birinin ise aylık ortalama 60.000 TL harcamayla yaşamını sürdürdüğünü varsayarsak, yine aynı hesaplamayla yılda 720.000 TL’ye ihtiyaç duyar. Bu da 720.000 ÷ 0.04 = 18.000.000 TL gibi bir birikim gerektirir. Lüks yaşam tarzının yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerini, marka kıyafetleri, özel okul gibi masrafları kapsadığını düşünebiliriz.
Yukarıda verdiğimiz harcama örnekleri hesaplama örneklerini göstermek için oluşturulmuş maliyetlerdir, gerçek hayattaki yaşam tarzlarının maliyetlerini temsil etmemektedir.
Öte yandan, finansal özgürlük için sahip olunması gereken parayı sadece para miktarı değil belirlemez. Kişilerin yaşları, sağlık durumları, aile yapıları, yaşadıkları şehir ve hatta emekli olduktan sonra başka bir yerde yaşamak gibi gelecekteki hedefleri de bu hesaplamayı doğrudan etkiler. Örneğin İstanbul’da yaşamakla daha küçük bir şehirde yaşamak arasında büyük maliyet farkları olabilir.
Bu nedenle, finansal özgürlük hedefi koyarken emeklilik döneminde nasıl bir yaşam istediğiniz, aylık ne kadar harcamanın sizi rahat hissettireceği, çeşitli kategorilerdeki ortalama harcamalarınız ve bu planlamayı yaparkenki gelir-gider dengeniz oldukça önemlidir.
Son olarak, finansal özgürlüğün bir varış noktası değil; uzun vadeli bir strateji yolculuğu olduğunu unutmamak gerekir. Sabır, disiplin, istikrar, bilinç, finansal okuryazarlık gibi birkaç temel özellik ile herkes kendi yaşam tarzına en uygun finansal özgürlük seviyesine ulaşabilir.
