Borsaya açılan şirketler, kendilerine ortak olmak isteyen yatırımcılara, “sermaye ortaklık payını belgelendirmek” için “değerli kağıtlar” verirler. Bunlara “hisse senedi” denir. Diyelim ki, bir şirket borsaya 1000 adet hisse ile arz oldu. Bir yatırımcı ise o şirketin hisselerinden 10 adet satın aldı. Böylece o yatırımcı, şirketin “binde 10” oranında ortağı, yani “hissedar”ı olmuş olur.
- A Grubu kategorisindeki hisse senetleri: Borsa İstanbul’da fiili dolaşımdaki pay (toplam arz edilmiş hisse senedi) değeri 30 milyon TL ve üzerinde olan şirketler, bu grupta yer alırlar.
- B Grubu kategorisindeki hisse senetleri: Borsa İstanbul’da fiili dolaşımdaki pay (toplam arz edilmiş hisse senedi) değeri 10 milyon TL ile 30 milyon TL arasında olan şirketler, bu grupta yer alırlar.
- C Grubu kategorisindeki hisse senetleri: Borsa İstanbul’da fiili dolaşımdaki pay (toplam arz edilmiş hisse senedi) değeri 10 milyon TL’nin altında bulunan şirketler, bu grupta yer alırlar.
- D Grubu kategorisindeki hisse senetleri: Gelişen İşletmeler Piyasası, Serbest İşlem Platformu (SİP), Nitelikli Yatırımcı İşlemleri Pazarı ve Gözaltı Pazarında işlem gören hisse senetleri bu grupta yer alır.
Hisse senedi nedir? Hisse senedi yatırımı nasıl yapılır merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Hisse senedi alım satım işlemleri her yatırımcının gerçekleştirdiği ve bilmesi gereken konu başlıkları arasında yer alıyor. ALB Yatırım olarak sizlere finansal piyasalara dair bilinmesi gereken başlıkları aktarmaya devam edeceğiz Bizi takip etmeyi unutmayın.
Borsa İstanbul bünyesinde, piyasa değeri ve işlem hacmi gibi çeşitli kriterlere göre hisse senetlerinin kümelendiği, değeri sürekli bir hisse senedi gibi hareket eden, üzerine Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında da (VİOP) işlem kontratları üretilmiş ve yine bu değere yatırım yapılabilir alt endeksler bulunmaktadır.
Bunlardan en önemlisi “BİST 100 Endeksi”dir. "Hisse senedi nedir" "Hisse yatırımı nasıl yapılır" gibi soruların yanı sıra "BİST100 endeksi nedir" de merak edilen konu başlıkları arasında yer almaktadır. BİST100 endeksini inceleyelim;
- BİST 100 endeksi; Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerden, piyasa değeri ve işlem hacmi açısından en yüksek 100 hissenin dahil olduğu temel göstergedir.
- BİST 100 endeksinde yer alacak şirket hisse senetleri yalnızca A ve B grubuna ait hisselerden seçilir. BİST 100’deki hisselerin barındırdığı riskler, C ve D grubunda yer alan hisselere göre çok daha fazla düşüktür. Bu sebeple BİST 100 endeksine dahil hisse senetleri, yatırım yapılırken yatırımcılar tarafından öncelikle ve özellikle tercih edilir.
- BİST 100, aynı zamanda Türk borsasının da “ana gösterge endeksi” olarak kabul edilmiştir.
- BİST 100 endeksinin işlem kodu, platformlarda “XU100” olarak tanımlanmıştır.
- BİST 100 endeksi, kendisine dahil olan 100 hissenin ortalama performansını gösterir. Hafta içi borsanın açık olduğu dönemlerde de, sürekli değişiklik gösterir.
- “Borsa düşer mi”, “Borsa düştü mü”, “Borsa neden düştü”, “Borsa nereye kadar düşer”, “Borsa yükselir mi”, “Borsa yükseldi mi”, “Borsa neden yükseldi” “Borsa nereye kadar yükselir”, “Endeks düştü mü, çıktı mı” gibi yatırımcıların sıklıkla yaptığı aramalarda ifade edilen borsa değeri, aynı zamanda BİST 100 endeksinin de değeridir.
- Borsa İstanbul’un gösterge endeksi olduğu için BİST 100 endeksi, tüm yatırımcılar tarafından dikkatle takip edilen bir endekstir. 100 şirketin hisse senedinin performansı, borsanın genel performansını da gösterdiğinden, ileriye dönük projeksiyonlarda borsaya dair bütün tahminler, beklentiler, öngörüler, algılar BİST 100 Endeksi üzerinden değerlendirilir.
- Borsa İstanbul’da işlem gören bütün hisseler yılda 4 defa gözden geçirilerek BİST 100 endeksinde yer alacak şirketlerle ilgili güncellemeler yapılır. Buna göre BİST 100’e dahil olacak ve çıkarılacak hisseler belirlenir.
-Yeni dahil edilecek hisseler için; Ulusal Pazar’da işlem gören şirketler, Kurumsal Ürünler Pazarı’nda işlem gören gayrimenkul yatırım ortakları ve girişim sermayesi yatırım ortakları payları arasında da seçim gerçekleştirilir.
- Bu kapsamda BİST 100 endeksi; Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül, Ekim-Aralık olacak şekilde 3 ayda bir yeniden belirlenmektedir.
|
Alt endekslerden en önemlisi “BİST 30 endeksi” olarak bilinir.
- Adından da anlaşılacağı gibi “BİST 30 endeksi” 30 adet hisse senedinden oluşmaktadır.
- BİST 30 endeksinde yer alacak hisse senetleri belirlenirken, borsadaki şirketlerin piyasa değerleri ile günlük ortalama işlem hacimleri büyükten küçüğe sıralanır. Bu iki sıralamada üst sıralarda yer alan ilk 30 hisse senedi, bu endekse dâhil edilir.
- “BİST 30 hisseleri”nin toplam performanslarının ölçülmesiyle birlikte, “BİST 30 Endeksi”nin sahip olduğu-olacağı anlık değer ortaya çıkmaktadır.
- BİST 30 endeksi içinde yer alan hisse senetleri aynı zamanda BİST 100 endeksinde de bulunmaktadır.
- BİST 30 endeksine dahil olan hisseler arasında, ağırlıklı olarak A grubundaki hisse senetleri yer almaktadır. Bu şirketler, genellikle Türkiye’nin en büyük şirketleridir.
- BİST 30 endeksinin borsa kotundaki işlem kodu “XU030” olarak tanımlanmıştır.
- BİST 30 endeksindeki hisse senetleri, aynı zamanda borsanın da en sağlam hisse senetleri olarak gösterilir. Belli bir strateji dahilinde bu gruptaki hisse senetlerine yapılacak yatırımların, “düşük riskli” ve “uzun vadede iyi getirili” olacağı öngörülür.
BİST 30 HİSSELERİ | KODLARI | BİST 30 HİSSELERİ | KODLARI | |
AKBANK | AKBNK | KARDEMİR (D) | KRDMD | |
ARÇELİK | ARCLK | PETKİM | PETKM | |
ASELSAN | ASELS | PEGASUS HAVA YOLLARI | PGSUS | |
BİM MAĞAZACILIK | BIMAS | SABANCI HOLDİNG | SAHOL | |
EMLAK KONUT GYO | EKGYO | SASA POLYESTER | SASA | |
EREĞLİ DEMİR ÇELİK | EREGL | ŞİŞECAM | SISE | |
FORD OTOSAN | FROTO | TAV HAVALİMANLARI | TAVHL | |
GARANTİ | GARAN | TURKCELL | TCELL | |
GÜBRE FABRİKALARI | GUBRF | TÜRK HAVA YOLLARI | THYAO | |
HALK BANKASI | HALKB | TEKFEN | TKFEN | |
HEKTAŞ | HEKTS | TOFAŞ OTOMOBİL FAB. | TOASO | |
İŞ BANKACI (C) | ISCTR | TÜRK TELEKOM | TTKOM | |
KOÇ HOLDİNG | KCHOL | TÜPRAŞ | TUPRS | |
KOZA ANADOLU MADENCİLİK | KOZAA | VESTEL | VESTL | |
KOZA ALTIN İŞLETMELERİ | KOZAL | YAPI KREDİ BANKASI | YKBNK |
Bu yazımızda sizlere "Hisse senedi Nedir?" "Hisse Senedine Nasıl Yatırım Yapılır" "BİST100 ve "BİST30 hisse senetleri nedir" gibi konu başlıklarına değindik. Herkes hisse senedine yatırım yapabilir. Borsada halka arz olmuş ve hisse senetleri işlem gören şirketlere yatırım yapabilir. Detaylı bilgi için "Halka Arz Nedir?" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Hisse senedine yatırım yapmak için öncelikle yetkili bir aracı kurumdan hesap açılmalıdır. Hesaba para aktarımı yapıldıktan sonra yatırım yapılacak hisse senedi seçilmelidir. Müşteri temsilci aracılığı veya online kanallar ile seçilen hisse senedi alım satım işlemlerine başlayabilirsiniz. Borsa nasıl oynanır, borsada nasıl yatırım yapılır Borsa Nedir? blog yazımızdan detaylara ulaşabilirsiniz.