XELKT
509.16
2.39
XHARZ
118,661.78
1.26
XUTUM
11,446.00
2.67
XSGRT
53,925.68
2.63
XUTEK
19,935.31
-2.54
XHOLD
8,793.27
3.05
XU030
10,463.11
2.96
XULAS
34,438.26
6.17
XUSIN
12,054.33
1.54
XBANK
13,648.59
3.99
XMADN
9,092.51
2.78
XU100
9,404.42
2.88
XBLSM
4,479.45
1.58
XU050
8,312.66
3.04
USDTRY
39.63
0.04
EURTRY
46.00
0.17
XAUUSD
3,328.43
-1.21
XAU
131,902.67
-1.16

Merkez Bankası Müdahalesi Nedir?

24 Mart 2025, Pazartesi
ALB Blog Merkez Bankası Müdahalesi Nedir?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) temel görevi fiyat istikrarını korumak olduğundan bu görevini birtakım kararlar ve yöntemlerle yerine getirir. Merkez Bankası görevlerini merak edenler için bu yöntemlerin ne olduğu, müdahalelerinin döviz piyasasındaki etkileri, sıklığı ve nedenlerini ele almak gerekir. 

TCMB Türk Lirası’nın yabancı paralar karşısında değerini koruması için doğrudan veya dolaylı olarak döviz alım satımı yaparak müdahalede bulunabilir. Örneğin dolardaki yükselişin ithal malların fiyatını artırıp enflasyonu yükselteceğini öngören Merkez Bankası dolar satarak müdahale yolunu seçebilir.

Merkez Bankası'nın Aldığı Aksiyonlar Nelerdir? 

Merkez Bankası’nın kendi hedefleri doğrultusunda kuru yüksek bulduğunda döviz sattığı piyasalarda en çok bilinen müdahaledir yine tam tersi şekilde Merkez Bankası kuru düşük bulduğunda talebi artırmak için döviz alabilir.


Hangi durumlarda merkez bankası döviz piyasasına müdahale eder?

Merkez Bankası’nın geçmişte aldığı müdahale kararlarına göz atıldığında şu durumlarda döviz kurlarına müdahale ettiği görülmüştür:

  • Görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale kararı alınabilir.
  • Yüksek enflasyonu dengelemek için müdahaleye başvurulabilir.
  • Döviz kurlarında gözlenebilecek oynaklıkların engellenmesi ve döviz likiditesinin dengelenmesi için dövize müdahale edilebilir.

Merkez Bankasının Döviz Piyasasına Müdahalesi Ne Sıklıkla Gerçekleşir?

Merkez Bankası’nın beklenen ve önceden planlanmış müdahaleleri olduğu gibi belirsiz zamanlarda ve saatlerde gerçekleşen müdahaleleri de olabilir. Müdahale genellikle piyasanın derinliğinin ve likiditesinin en yüksek olduğu saatlerde gerçekleşir.

Gelişmiş olan ülkelerde Merkez Bankası müdahaleleri ise görülmez. Bu müdahalelere gelişmekte olan ülkelerde gerek duyulmaktadır.

Merkez Bankası Neden Döviz Piyasasına Müdahale Eder?

Merkez Bankası’nın görevleri arasında enflasyonun kontrol edilmesi, fiyat istikrarının sağlanması, altın ve döviz rezervlerini saklanması yönetilmesi ve para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici önlemleri almak yer alır. 

Merkez Bankası işte bu görevlerini yerine getirmek için döviz piyasasına müdahalede bulunabilir. Müdahalenin temel nedeni kurlardaki dalgalanmaların enflasyon hedefine olan etkisini en aza indirmektir. Bu müdahaleler para politikalarına uygun olmak durumundadır. Merkez Bankası aynı zamanda rezerv biriktirmek için veya  döviz piyasasının likidite açığını kapatmak amacıyla dövize müdahale edebilir.

Merkez Bankası Müdahalesi Başarılı Olabilir Mi?

Merkez Bankası müdahalesinin başarısı oynak olan kuru dengeleyip dengeleyememesi ile ölçülür. Müdahalenin ters etki gösterdiği ya da müdahalenin etki etmediği durumlarda gözlenebilir.

Merkez bankasının, döviz kurunun yukarı yönlü eğimini değiştirmeye yönelik müdahalesinde başarılı olamaması ise birden fazla sonucu doğuracaktır. Merkez Bankası kuru dengeleyemezse enflasyon ve faiz oranları yükselirken Merkez Bankası rezervleri azalmış olur.

Merkez Bankası Müdahalesi Hangi Yöntemlerle Yapılır?

Merkez Bankası müdahalelerinin türleri şöyle incelenebilir:

Sterilizasyon, gizli veya açık müdahale, tek taraflı veya ortaklaşa müdahale ve aynı yönde veya ters yönde müdahale başlıkları altında değerlendirilir.

MEPET Hisse
MEPET Hisse
11.79
TRY
-9.93
AL 12.46
SAT 11.79
MEPET Günlük Fiyat
Günlük
En Düşük
12.50
Günlük
En Yüksek
12.97
11.79
MEPET Grafiği
Son Güncelleme: 24.06.2025 10:21. BIST verileri 15 dakika gecikmelidir.
ALB Yatırım Hesabı 
Başvuru Formu
ALB Yatırım hesabı başvuru formu ile 
hemen hesabınızı açın.
TR Bayrak +90
Görüntülü Hesap Aç Görüntülü 
Hesap Aç