Merkezden Beklentilerin Üzerinde Faiz Artırımı

24 Ağustos 2023, Perşembe • Muammer Demir

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) planlı takvime göre gerçekleştirdiği toplantısı ardından yayımlanan basın duyurusuna göre, Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 17,5’ten yüzde 25 düzeyine yükseltilmesine karar verdi. Piyasa beklentisi, bankanın 175 baz puan faiz artırımına gidebileceği yönünde şekillenmekteydi. Yayımlanan basın duyurusunda öne çıkan bazı başlıklar:

- Son döneme ilişkin öncü göstergeler, enflasyon ana eğilimlerinde yukarı yönlü riskleri işaret etmeye devam ediyor. Özellikle, iç talepte yaşanan güçlü seyir, ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar, hizmet enflasyonunda katılaşma, akaryakıt fiyatlamalarının yukarı yönlü seyir, kamu fiyat ve vergi ayarlamaları, enflasyon ana eğilimleri üzerinde kısa ve orta vadede belirleyici olmaya devam ediyor.

- Fiyatlar genel düzeyinde yukarı yönlü riskler nedeniyle yıl sonunda enflasyonun TCMB tarafından yayımlanan yılın 3.Enflasyon Raporu’nda ki tahmin aralığının üst sınırına yakın seyredebileceği tahmin ediliyor.

-Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarının etkisiyle, dezenflasyonun 2024 yılında rapor ile uyumlu şekilde tesis edileceğini öngörmektedir.

-Kurul, doğrudan yabancı yatırımlar, dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış ve turizm gelirlerinin cari işlemler hesabına desteği fiyat istikrarına güçlü katkıda bulanacağı tahmin ediliyor.

-Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak devam ettirileceği ifade edilmektedir.

-Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirmektedir. Sadeleşme süreci, etki analizleri dikkate alınarak kademeli olarak devam edeceği belirtilmektedir. Bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemeler parasal aktarım mekanizmasını güçlendirecektir. Kurul, faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almaya devam edecektir.

Grafik-1: TCMB Politika Faiz Oranı (%)

Kaynak: Bloomberg veri terminali

Grafik-2: TCMB Enflasyon Tahminleri (2023 yılı 3.Enflasyon Raporu)(*)

Değerlendirmede;

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Ağustos ayı toplantısında 750 baz puan ile piyasa beklentilerin üzerinde faiz artırımına gitti. Yayımlanan basın duyurusu ardından, yurt içi piyasalarda kısa vadede Türk Lirası değer kazanırken, 5 yıllık dolar bazlı CDS ülke risk primi düşüş gösterdi. Borsa İstanbul’da ise BIST100 endeksinde kısa vadede oynaklığın arttığı görülüyor. TCMB son üç toplantısında toplamda 1650 baz puan faiz artırımına gitti. Özellikle, son yapılan faiz artırımının, önceki iki artırıma nazaran daha güçlü olmasının, ilerleyen dönem açısından enflasyon eğilimlerinde bozulmanın öngörülenin üzerinde olabileceğine dair risklerin arttığı şeklinde anlıyoruz. Temmuz ayı toplantısı ardından yayımlanan basın duyurusunda, cari işlemler hesabında dengelenme ifadesi yerine “doğrudan yabancı yatırımlar, dış finansman koşullarındaki iyileşme, rezervlerde süregelen artış ve turizm gelirlerinin cari işlemler hesabına desteği fiyat istikrarına güçlü katkıda bulunacaktır” denilmiştir. Ayrıca, bir önceki metne kıyasla “bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemeler parasal aktarım mekanizmasını güçlendirecektir“ ifadeleri eklenmiştir.

TCMB tarafından 27 Temmuz tarihinde yayımlanan 3.Enflasyon Raporu’na göre, banka enflasyon beklentisini 2023 yılsonu için yüzde 58 ve 2024 yılsonu için yüzde 33 olarak yukarı yönlü revize etmişti. Banka, gıda enflasyonu için tahmini 2023 yılsonu için yüzde 61,5 ve 2024 yılsonu için yüzde 35,0 olarak belirlemişti.

TÜİK tarafından yayımlanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisi Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 9,49 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,83 düzeyinde artış göstermişti. Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE’de (Çekirdek TÜFE) ilgili dönemde bir önceki aya göre yüzde 9,61 ve bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 56,09 artış kaydedilmişti.

TCMB tarafından yayımlanan Piyasa Katılımcıları Anketi-Ağustos 2023 raporuna göre, Katılımcıların cari yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 43,82 iken, bu anket döneminde yüzde 59,46 olmuştu. 12 ay sonrası TÜFE beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 33,21 iken, bu anket döneminde yüzde 42,01 olarak gerçekleşmişti.

Bu bağlamda, kısa ve orta vadede enflasyon ana eğilimlerinde yukarı yönlü risklerin devam etmesi nedeniyle bankanın özellikle, ekonomik dengeleri gözeterek artan iç talebi kısıtlamak adına attığı kademeli sıkılaşma adımlarını orta ve uzun vadede olumlu yansımaları olabileceğini öngörüyoruz. TCMB’nin planlı takvime göre bir sonraki toplantısını 21 Eylül tarihinde gerçekleştirmesi bekleniliyor.