Küresel ekonomi; pandemi sonrasındaki iki yılda, iki farklı jeopolitik risk unsuru ile karşı karşıya kaldı. 2022 yılına damga vuran Rusya-Ukrayna gerilimi ile riskli varlıklardan çıkış görülmüş, güvenli liman olan altın ve gümüş gibi varlıklara yönelim artmıştı. Bununla birlikte bölgede üretimi gerçekleşen birçok tarım ve enerji emtiasında da arz sıkıntıları gündeme gelmiş, fiyatlar yükselmiş ve bütün bunlar enflasyonda tetikleyici unsur olmuştu. Bu süreçte büyük merkez bankalarının sıkı para politikaları petrol, buğday, altın gibi emtialarda yüksek seviyelerden gerilemelere sebep olmuştu. Bu da küresel enflasyonda zirve seviyelerden düşüşleri beraberinde getirmişti.
Bu yılın son çeyreğine girerken ise Orta Doğu’da beklenmedik bir kriz ile karşılaşıldı. İsrail-Hamas çatışmasının başladığı ilk haftada altın başta olmak üzere değerli metaller ve petrolde ilk tepki olarak yükselişler yaşandı. Ons altın 1810 dolardan 1880 dolara kadar yükselirken; 83 dolar sınırında gerilimi karşılayan Brent petrol, 88 doların üzerini test ettikten sonra bir miktar sakinleşti.
Orta Doğu’da yaşanan bu jeopolitik gelişmeler, küresel risk iştahını negatif etkiliyor. 2022 yılının mart ayında Karadeniz’in kuzeyinde yaşanan gerilim ile kıyaslama yapıldığında; Orta Doğu’daki gelişmeler henüz çok yeni ve Rusya-Ukrayna boyutuna ulaşmış değil. Bundan sonraki süreçte de küresel ekonomi için ciddi risk oluşturacak potansiyel barındırmıyor. Çünkü GSYİH bakımından Rusya ve Ukrayna’nın büyüklüğü (2021 rakamlarına göre) 1,8 trilyon dolar olurken; İsrail ve Filistin’in büyüklüğü ise 506,5 milyon dolar civarında seyrediyor. Dolayısıyla küresel ekonomiyi etkileme kapasitesi düşük. İsrail-Hamas savaşı, mevcut boyutuyla fiyatlara da yansıdı ve en yakın senaryoya göre bu şekilde kalması bekleniyor. Buradaki iki önemli risk; nükleer silah kullanımı ve savaşa başka ülkelerin dahil olması… ABD ve Rusya gibi ülkelerin yanı sıra Orta Doğu coğrafyasındaki diğer ülkelerden bu konuda gelebilecek söylem ve eylemler özellikle takip edilecek. Risklerin artması; altın ve petrol gibi emtialarda da gerilimi bir miktar tırmandırabilir.
Öte yandan şu anda devrede olan sıkı para politikası ve küresel durgunluk endişelerinin, emtia fiyatlarını dengede tuttuğu da söylenebilir. Mevcut tabloda; Brent petrol için 82 dolar üzerinde konumlanma çabaları dikkat çekiyor. Ons altında ise 1885 dolar seviyesi kısa vadede önemli bir direnç olarak öne çıkabilir.
