İstihdam Temelli Yatırım Yaklaşımı

17 Ekim 2025, Cuma

Geçtiğimiz aylarda ABD’deki faiz indirimine önayak olan istihdam verileri ile şirket performansları arasındaki ilişkiyi incelemeye çalıştık.

Öncelikle konuyu iki başlık altında incelemekte fayda var. Bunlar:
1- İstihdam verileri ve faiz kararları ilişkisi
2- İstihdam temelli sektör seçimi

İstihdam Verileri ve Faiz Kararları İlişkisi

Geçtiğimiz aylardaki raporlarda da sık sık dile getirdiğimiz üzere ABD’deki faiz indirimleri döngüsü büyük oranda istihdam verilerine dayandırılmaya başladı. Zira Trump’ın getirdiği gümrük vergilerinin enflasyon üzerindeki etkileri yakın gelecekte etkisini gösterecek gibi görülüyor. Birçok araştırma, gümrük vergilerindeki fiyat artışının, ABD’li şirketler ve ABD vatandaşları tarafından karşılanacağını öngörüyor. Bu da elbette ürün fiyatlarında doğrudan artışa sebep olacak etkenler arasında başı çekiyor. Enflasyonist baskılar ABD’de kendini gösterebilecekken istihdam daralması, faiz indirimi için kapı aralamaya devam ediyor. ABD hükümetinin kapanmasıyla birlikte BLS tarafından açıklanması gereken Tarım Dışı İstihdam verisi eylül ayı için açıklanmadı. Bu durumda istihdamın yaratabileceği sert koşullar net bir şekilde gözlemlenebilir. ADP Özel Sektör istihdamında ise oldukça büyük düşüşler gözlemlenmeye devam ediyor. Eylül ayı için istihdam -32.000 gelirken önceki ayın verisi de 52.000’den-3.000’e revize edilmişti. Her ne kadar BLS NFP verileri olmasa da istihdamın hala bir sorun olduğu açıkça görülebiliyor. İstihdam bu durumda ancak son ISM raporunda görüldüğü üzere stoklarda azalma mevcut. Güncellenecek stokların ise gümrük vergilerinin uygulanmaya başlamasıyla maliyetleri artıracağı bekleniyor. Yani istihdam tarafı faiz indirimini kolaylaştırırken gümrük vergileri kısa ve orta vadede enflasyon riskini artırdığı için faiz indiriminin önünde bir engel olarak kalıyor. Öyle ki faiz indirimi gelmese dahi istihdamı teşvik edecek makro ihtiyati tedbirlerin alınması elzem görünüyor.

Burada bahsettiğimiz durumlar, faiz artırımı ya da sabit kalımı konusundaki belirsizliklerin taşıdığı riskleri üstlenmeden riskli varlıklara yatırım yapmak için sektörel anlamda ipuçları taşıyor. İstihdamdaki daralma bir avantaj olarak kullanılabilir. Birçok sektör istihdamdaki artıştan dolaylı ya da doğrudan etkilenebilir. Bu noktada belirleyici olacak etken, hangi sektörün daha fazla istihdam yaratacağı yönünde olacaktır. ABD Başkanı Trump’ın seçimi kazandığı dönemden itibaren BLS ve ADP verileri üzerinden istihdamdaki kayıp incelendiğinde şöyle bir görüntü ortaya çıkıyor:

BLS’in NFP verisindeki sektörler 100 değerine indirgenerek değişimleri incelendiğinde şaşırtıcı olmayacak şekilde hükümet istihdamının azaldığı görülüyor. Bu durum, Trump’ın seçildiği günden itibaren yaptığı gelişmeler sonucunda beklentiler ile örtüşür durumda.

ADP özel sektör verileri incelendiğinde ise aynı dönemde ve aynı şekilde indirgenmiş grafikte farklı noktalar dikkat çekiyor. Özellikle Temmuz 2025 tarihinden itibaren istihdam kalemlerinde negatif bir eğilim söz konusu (Doğal kaynaklar ve madencilik hariç).

İstihdam Temelli Sektör Seçimi

İstihdam verilerindeki düşüşü yalnızca hükümet politikaları ile açıklamak oldukça sığ bir yaklaşım olacaktır. Zira özellikle fiziksel güç gerektirmeyen iş kollarında yapay zekanın oynadığı rol büyüdükçe, yapay zeka ile yaşama geçiş döneminde istihdamdaki daralmalar oldukça normal karşılanmalı. Her ne kadar yapay zeka şirketleri hakkında "balon" yakıştırmaları artmaya başlasa da henüz geçtiğimiz günlerde Bank of America, kodlama alanında yapay zekayı kullanarak %10 kâr elde ettiklerini açıkladı. Buna ek olarak Nestlé, otomasyona geçerek iki yıl içinde 16.000 kişiyi işten çıkaracağını duyurdu. Yapay zeka şirketlerine olan talepteki olağan üstü artış ile fiyatlamaların ciddi yükselmesindeki riske kulak vermekte elbette fayda var fakat yapay zeka kullanımı ile işgücünden sağlanan tasarrufu göz ardı etmemek gerekiyor. Gelinen noktada görülüyor ki yapay zeka tarafından yeri alınan istihdamın tekrar sirkülasyona girmesi için belli tedbirler alınabilir. Alınan tedbirler ışığında istihdam tekrar artış gösterebilir veya farklı politikalar izlenerek yine istihdam artırılmaya çalışılabilir. Bu durumda niş bir sektöre yönelmek, istihdamın artırılacağı alanı tahmin etmekten öteye geçemiyor. Bu tahmini yapmak, yatırım seçimindeki ilk risk faktörlerinden biri olabilir. Doğru sektörü seçmek mutlaka oluşturulacak portföye pozitif yansıyacaktır ancak bu riski almadan da istihdam artışından faydalanmak mümkün olabilir. İşe alım sektörü, istihdamın nerede olacağından (işe alım şirketlerini kullanmadan işe alım yapan şirketlerin varlığından dolayı) büyük oranda bağımsız olarak pozitif etkilenebilir. Bu tezin uygulanabilir olup olmadığını teyit etmek adına fiyat analizini yapılmış olan Paychex şirketi belli testlere tabi tutulmuştur.

Tarım Dışı İstihdam (NFP) verileri, yayın tarihi olarak bir önceki aya ait istihdamı raporlamaktadır. Bu sebeple US100 ile PAYX fiyat verilerini kıyaslarken bu detayın atlanmaması gerekiyor. Amaç, istihdamın arttığı veya azaldığı ay içerisinde hisse senetlerinin performanslarını incelemek olduğu için istihdam korelasyonu değerlendirirken ayın ilk haftasında gelen NFP verileri ile önceki ayın hisse performansları daha tutarlı bir sonuç verecektir. Grafikte de veriler bu şekilde düzenlenmiştir.

Grafiğin analizine geçmeden önce Paychex şirketinden bahsetmekte fayda var. Paychex, 1971 yılında Tom Golisano tarafından kurulmuş ve merkezi New York, Rochester'da bulunan halka açık bir Amerikan şirketidir. Şirket, küçük ve orta ölçekli işletmelere maaş, insan kaynakları, sigorta ve emeklilik gibi alanlarda entegre insan sermayesi yönetimi çözümleri ve hizmetleri sunmaktadır. Bulut tabanlı platformu üzerinden müşterilerinin bordro süreçlerini, İK görevlerini ve yan haklar yönetimini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Grafikte de görüldüğü üzere belli dönemlerde istihdamdaki azalış veya artışa bağlı olarak PAYX’in US100’den ayrışmasına sebep olabiliyor. Sayısal bir inceleme yapıldığında sonuç biraz daha netleşiyor. NFP verisindeki durağanlığın çözümlenmesi amacıyla yapılan fark alma durumu, çalışma içerisinde "aşırı farklılaştırma" problemi üretebilir. Bu risk göz ardı edilerek sonuçlar incelenmiştir. NFP, PAYX ve US100’ün aylık olarak değişimleri üzerinden yapılan çalışmada NFP ve PAYX korelasyonu, NFP ve US100 korelasyonundan daha pozitif bir eğilim göstermektedir. OLS Regresyon analizi yapıldığında NFP verisindeki artış hızının, PAYX fiyat artış hızında kısa dönemli pozitif bir
etki ürettiği gözlemlenmektedir. Aynı regresyon analizi US100 üzerine yapıldığında ise anlamlı bir etki gözlemlenmiyor. Granger sonuçlarında ise kısa dönemli etkilerin,
uzun dönemlik etkilerden daha güçlü olduğu sonucuna varılıyor. Bu testte karşılaştırma ölçütü olarak kullanılan US100 fiyat verisinin, istihdam artışında PAYX’e kıyasla daha zayıf hızda bir tepki gösterebileceği anlaşılıyor. Bu veriler ışığında Paychex şirketi hisseleri üzerinden fiyat performansı ölçümlenebilir.

Şirket hisselerinin yakın vadedeki potansiyel istihdam artışına verebileceği etikleri görebilmek adına haftalık mum grafiği analiz edilmiştir. Bu analiz, zamanlama açısından önem taşımaktadır. 29 Eylül 2025 haftasında, 200 haftalık üssel hareketli ortalama (EMA200) seviyesine doğru gerileyen hisse fiyatları, kısa vadede toparlanma aşamasına geçebilir. Gerek paranın zaman değerini korumak gerekse risk/getiri oranını makul seviyelerde tutabilmek adına grafikte kırmızı çizgi ile belirtilen 130,88 seviyesinin üzerinde fiyatlamaların olması önem arz ediyor. Bu seviyenin üzerine kalıcılık olması, pozitif sürecin başlangıcına işaret edebilir. İlgili senaryodaki lokal dip seviyesi, yatırımın risklerinin kabul edileceği bölge olarak kabul edilmelidir. Yine pozitif trendin devamlılığı açısından EMA200 seviyesinin üzerinde kalıcı fiyat hareketleri önem arz etmektedir.
Sonuç olarak istihdam artışından, kıyaslama ölçütlerine nazaran daha pozitif etkilenebilecek olan Paychex Inc şirketi, gelecekte yatırım fırsatı sunabilir. Belirsizliklerin azalmaya ve makro ihtiyati tedbirlerin alınmaya başlamasıyla birlikte fiyat performans analizindeki koşulların yerine getirilmesi, pozitif etkilenme sürecini başlatabilir.

ALB Yatırım

Araştırma Ekibi

ALB Yatırım'ın uzman ekonomistlerinden oluşan Araştırma Ekibi; model portföyler, bültenler, bilanço analizleri, analist toplantı notları, beklentiler ve sektör analizleri raporlarını düzenli olarak hazırlamaktadır. Ekibin tecrübesi ışığında hazırlanan raporlar yatırımcılara yol gösterici olup önemli öneriler içermektedir.

PDF İndir